Χάινριχ Ίγκνατς Φραντς Μπίμπερ – Οι Σονάτες των Μυστηρίων

Ιδρυτικός Δωρητής Εναλλακτικής Σκηνής 

Μεγάλος Χορηγός Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Το εξαιρετικά επιτυχημένο Φεστιβάλ Μπαρόκ Μουσικής ανανεώνει το ραντεβού του με το πιστό κοινό του, παρουσιάζοντας τέσσερις μοναδικές συναυλίες που εστιάζουν στην ιδιαίτερα πρωτότυπη και ευφάνταστη μουσική του 17ου αιώνα. Εμβληματικά έργα των Χάινριχ Ίγκνατς Φραντς Μπίμπερ και Αρκάντζελο Κορέλλι, σπάνιας ομορφιάς οργανική μουσική από την Ιταλία του Γαλιλαίου και εκλεκτικά «τραγούδια της τρέλας» ζωντανεύουν μέσα από το πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ υπό τον τίτλο Η εποχή των πειραμάτων, που θα παρουσιαστεί στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ στις 24, 29 και 30 Νοεμβρίου και στην ιστορική αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός την 1η Δεκεμβρίου 2024.

Η φετινή διοργάνωση του Φεστιβάλ Μπαρόκ Μουσικής, σε καλλιτεχνική επιμέλεια του πολύπλευρου και ιδιαίτερα δραστήριου καλλιτέχνη Δήμου Γκουνταρούλη και σε συνεργασία με το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, παρουσιάζει ορισμένες από τις πιο σημαντικές και ενδιαφέρουσες πτυχές της γόνιμης μουσικής περιόδου του 17ου αιώνα. Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ διατρέχει αυτόν τον αιώνα μέσα από τέσσερις συναυλίες με τη συμμετοχή κορυφαίων μουσικών της ευρωπαϊκής και της ελληνικής μπαρόκ σκηνής, δίνοντας έμφαση σε έργα και συνθέτες που αναδεικνύουν το ανοιχτό και ανήσυχο πνεύμα και τον πειραματικό χαρακτήρα της πρώιμης μπαρόκ μουσικής.

Από την εξωστρεφή και τολμηρή ιταλική οργανική μουσική της εποχής του Γαλιλαίου στις μοναδικές και αινιγματικές Σονάτες των Μυστηρίων του Aυστριακού Χάινριχ Ίγκνατς Φραντς Μπίμπερ και από τα αντισυμβατικά «τραγούδια της τρέλας» που άνθισαν στην Αγγλία το δεύτερο μισό του 17ου αιώνα στο εμβληματικό έργο 5 του Αρκάντζελο Κορέλλι που εκδόθηκε την 1η Ιανουαρίου του 1700 και σηματοδοτεί τη μετάβαση από τη μουσική του 17ου σ’ αυτήν του 18ου αιώνα.

«Η μουσική του 17ου αιώνα χαρακτηρίζεται από αξιοσημείωτη δημιουργικότητα, ποικιλομορφία και διάχυτο πνεύμα νεωτερικότητας, αναζήτησης και πειραματισμού. Στην Ευρώπη του 17ου αιώνα η επιστήμη ανθίζει και οι νέες εφευρέσεις κι ανακαλύψεις ανοίγουν νέους δρόμους στην ανθρώπινη γνώση κι αλλάζουν τον κόσμο. Μέσα σ’ αυτό το πνεύμα, κατά τη διάρκεια του 17ου αιώνα μπαίνουν οι βάσεις και γεννιούνται τα χαρακτηριστικά όλης της μετέπειτα δυτικής κλασικής μουσικής. Τότε εμφανίζονται και εξελίσσονται οι διάφορες μουσικές φόρμες (όπερα, καντάτα, σονάτα, σουίτα, κοντσέρτο, συμφωνία), οι οικογένειες των οργάνων και η τεχνική τους ανάπτυξη, καθώς και η ίδια η έννοια της δεξιοτεχνίας, και τότε αναπτύσσεται το δυτικό τονικό σύστημα και η αρμονία», σημειώνει ο Δήμος Γκουνταρούλης.

Οι τρεις πρώτες συναυλίες του Φεστιβάλ Μπαρόκ Μουσικής θα πραγματοποιηθούν στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ. Η έναρξη θα γίνει στις 24/11 με την πρώτη συναυλία Χάινριχ Ίγκνατς Φραντς Μπίμπερ – Οι Σονάτες των Μυστηρίων, στην οποία συμμετέχουν τρεις κορυφαίοι μουσικοί: Σίμος Παπάνας (μπαρόκ βιολί), Εμανουέλε Φόρνι (αρχιλαούτο), Μάρκελλος Χρυσικόπουλος (τσέμπαλο).

Ακολουθεί η δεύτερη συναυλία με τίτλο Αρκάντζελο Κορέλλι, έργο 5 – 1700, το τέλος μιας εποχής (29/11) με προσκεκλημένο του συνόλου εξαιρετικών Ελλήνων μουσικών –Δήμος Γκουνταρούλης (τετράχορδο βιολοντσέλο πίκολο), Ανδρέας Λινός (βιόλα ντα γκάμπα), Μάρκελλος Χρυσικόπουλος (τσέμπαλο)– τον Ιταλό Εμανουέλε Φόρνι, έναν από τους πιο αναγνωρισμένους και δραστήριους λαουτίστες της Ευρώπης.

Στην τρίτη συναυλία Κάθε λογής σπάνιες και μοντέρνες εφευρέσεις (30/11) συμμετέχουν οι Φανή Βοβώνη (μπαρόκ βιολί), Αλέξης Καραϊσκάκης-Νάστος (μπαρόκ βιολοντσέλο), Πάνος Ηλιόπουλος (τσέμπαλο), καθώς και η σημαντική Βουλγάρα βιολονίστα Ζεφίρα Βαλόβα, διευθύντρια του Φεστιβάλ Μπαρόκ Τεχνών της Σόφιας.

Το Φεστιβάλ ολοκληρώνεται την 1/12 στον Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσός με τη συναυλία Mad Songs, τα τραγούδια της τρέλας – Αγγλία, β΄ μισό του 17ου αιώνα, σε σύλληψη Ανδρέα Λινού και Μιγκέλ Ανρύ, με τη συμμετοχή της διακεκριμένης Γαλλίδας υψιφώνου Σαντάλ Σαντόν Ζεφρύ, συνοδευόμενης από ένα ιδιαίτερο και εκλεπτυσμένο γαλλοελληνικό σύνολο εξαιρετικών μουσικών: Μαριόν Λε Μοάλ (αναγεννησιακά και μπαρόκ φλάουτα με ράμφος, μπαρόκ όμποε, τενόρο ντούλτσιαν), Μελανί Φλαώ (αναγεννησιακά και μπαρόκ φλάουτα με ράμφος, μπαρόκ φαγκότο, μπάσο ντούλτσιαν), Λούκας Σνάιντερ, Ανδρέας Λινός (βιόλες ντα γκάμπα), Μπερτράν Κυιγέ (κλαβιόργκανουμ), Μιγκέλ Ανρύ (αναγεννησιακά και μπαρόκ νυκτά, μουσική μεταγραφή).

Χάινριχ Ίγκνατς Φραντς Μπίμπερ – Οι Σονάτες των Μυστηρίων
Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2024 • Ώρα έναρξης: 19.30
Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής – ΚΠΙΣΝ

Σίμος Παπάνας (μπαρόκ βιολί)

Εμανουέλε Φόρνι (αρχιλαούτο)

Μάρκελλος Χρυσικόπουλος (τσέμπαλο)

Η περίφημη και μοναδική συλλογή από δεκαπέντε σονάτες για βιολί και μπάσο κοντίνουο του Aυστριακού συνθέτη και δεξιοτέχνη βιολιστή Χάινριχ Ίγκνατς Φραντς Μπίμπερ, που έγινε γνωστή ως Σονάτες των Μυστηρίων ή Σονάτες του Ροζάριου, εκδόθηκε ακριβώς πριν από 350 χρόνια, το 1674. Η συλλογή αυτή εκπροσωπεί και συνδυάζει με τον πιο εύλογο τρόπο τον έντονο θρησκευτικό χαρακτήρα και ταυτοχρόνως το απίστευτα ανοιχτό και πειραματικό πνεύμα της οργανικής μπαρόκ μουσικής του 17ου αιώνα.

Καθεμία από αυτές τις δεκαπέντε σονάτες συμβολίζει ένα από τα δεκαπέντε λατρευτικά μυστήρια της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, που χωρίζονται σε τρεις ενότητες – τα χαρμόσυνα μυστήρια (Ευαγγελισμός, Γέννηση κλπ.), τα οδυνηρά μυστήρια (η Αγωνία στον Κήπο, η Σταύρωση κλπ.) και τα ένδοξα μυστήρια (Ανάσταση, Ανάληψη κλπ.). Ταυτοχρόνως, καθεμία από αυτές τις σονάτες προτείνει κι από μία διαφορετική scordatura, ένα διαφορετικό κούρδισμα των χορδών του βιολιού, ωθώντας έτσι στα άκρα τις τεχνικές, εκφραστικές και ηχοχρωματικές δυνατότητες του βιολιού, το ίδιο το όργανο και τον εκτελεστή. Οι τρεις κορυφαίοι μουσικοί αυτής της συναυλίας παίζουν μαζί ανά τον κόσμο ως μέλη του μπαρόκ συνόλου του διάσημου βιολιστή Ντάνιελ Χόουπ.

Η εκδήλωση «ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΜΠΑΡΟΚ ΜΟΥΣΙΚΗΣ» ανήκει στην ενότητα του προγραμματισμού της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ με τον τίτλο «ΚΥΚΛΟΣ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΑΥΛΙΩΝ» που εντάσσεται στην Πράξη «ΦΕΣΤΙΒΑΛΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΣΚΗΝΗΣ ΤΗΣ ΕΛΣ 2024-2025» (MIS 6002467) με κωδικό 2024ΕΠ08570049 (Προτεραιότητα «Προώθηση της περιφερειακής κοινωνικής συνοχής μέσα από την ενίσχυση των μηχανισμών και υποδομών για τη στήριξη της απασχόλησης, της εκπαίδευσης, της υγειονομικής περίθαλψης και της κοινωνικοοικονομικής ένταξης» του προγράμματος «Αττική 2021-2027») και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και από Εθνικούς Πόρους.