MicroDances / Athens

Βρυξέλλες • 9-11 Δεκεμβρίου 2021 | Ρέτζο Εμίλια • Ιούλιος 2022

Το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής παρουσιάζει τα MicroDances στις 9 και 10 Οκτωβρίου 2021 σε τρία εμβληματικά τοπόσημα της Αθήνας. Μια πεντάωρη περιήγηση μέσω του χορού στον άξονα της Συγγρού, από το Μουσείο της Ακρόπολης στου Μακρυγιάννη έως το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο Φιξ και έως το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) στο Φαληρικό Δέλτα.

Τα MicroDances πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του προγράμματος An Ideal City, το οποίο στοχεύει στην έρευνα και εξερεύνηση των δυνατοτήτων του χορού ως δημόσιας τέχνης ριζωμένης στον αστικό ιστό των πόλεων της Αθήνας, του Ρέτζο Εμίλια και των Βρυξελλών. To πρόγραμμα An Ideal City ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2020 και θα ολοκληρωθεί τον Ιούλιο του 2022. Πρόκειται για το αποτέλεσμα της συνεργασίας τριών ευρωπαϊκών οργανισμών του χορού, των Fondazione Nazionale della Danza / Aterballetto (Ρέτζο Εμίλια, Iταλία), Les Halles de Schaerbeek (Βρυξέλλες, Βέλγιο) και του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, το οποίο πραγματοποιείται με τη συγχρηματοδότηση του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Creative Europe και στοχεύει στη στήριξη της πολιτιστικής και δημιουργικής βιομηχανίας στην Ευρώπη. Το πρόγραμμα του Μπαλέτου της ΕΛΣ υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] προς την Εθνική Λυρική Σκηνή.

Tα MicroDances είναι σύντομες παραστάσεις χορού, που διαρκούν από 6 έως 10 λεπτά, σχεδιασμένες για έναν έως τρεις χορευτές και για μικρό χώρο, οι οποίες έχουν ανατεθεί σε καλλιτέχνες με πολύ διαφορετικό υπόβαθρο και επιρροές, προκειμένου να δημιουργήσουν ένα χορογραφικό τοπίο πλούσιο και ποικίλο. Στην πρώτη φάση του προγράμματος οι δημιουργίες οκτώ Ελλήνων και δεκατριών ξένων χορογράφων θα αναπτυχθούν σε οργανική σχέση με επιλεγμένους μουσειακούς/πολιτιστικούς χώρους των τριών πόλεων, ενώ στη δεύτερη θα αναδιατυπωθούν για τον δημόσιο χώρο όπως αυτός διαφοροποιείται ανά πόλη και συνδιαλέγεται με τα σώματα και την ιστορία.

Στις 9 και 10 Οκτωβρίου οι θεατές θα έχουν τη δυνατότητα να ακολουθήσουν μια πεντάωρη διαδρομή με 21 στάσεις ομαδοποιημένες εντός των τεσσάρων φορέων φιλοξενίας των έργων: στις αίθουσες του Μουσείου της Ακρόπολης, του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), στο πάρκινγκ, το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος και τον Φάρο του ΚΠΙΣΝ, καθώς και στο φουαγέ, τα παρασκήνια της Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος και στις αίθουσες προβών της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Η διαδρομή θα ξεκινά κάθε ημέρα από το Μουσείο της Ακρόπολης στις 11.00, 12.00 και 13.00, θα συνεχίζεται στο ΕΜΣΤ και θα ολοκληρώνεται περίπου στις 16.00, 17.00 και 18.00 αντιστοίχως στους χώρους του ΚΠΙΣΝ και της ΕΛΣ. Η μεταφορά των θεατών από τον ένα χώρο στον άλλο θα γίνει με minibus μισθωμένο από την ΕΛΣ.

Η σχέση μεταξύ του θεάματος και του θεατή επαναδιαμορφώνεται έτσι δυναμικά και ανάλογα με τα δεδομένα του κάθε χώρου, τα στοιχεία της κάθε χορογραφίας αλλά και τη διαδοχή όλων των επιμέρους εντός της συνολικής περιηγητικής εμπειρίας, της αφήγησης η οποία τελικά διατρέχει την πόλη, τις ιστορίες και τα διαφορετικά σώματα που τη συγκροτούν.

Θα διατεθούν περιορισμένες θέσεις για το κοινό, λόγω της ιδιαίτερης φύσης των παρουσιάσεων και των περιορισμών του COVID-19. Οι παρουσιάσεις είναι δωρεάν για το κοινό. Προκρατήσεις θέσεων θα γίνονται στην ticketservices.gr από την Τρίτη 5/10/2021. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Για την είσοδο στα δύο μουσεία απαιτείται η αγορά εισιτηρίου. Πληροφορίες εισιτηρίων για το Μουσείο της Ακρόπολης: https://theacropolismuseum.gr/organosi-episkepsis#eisitiria. Πληροφορίες εισιτηρίων για το ΕΜΣΤ: https://www.emst.gr/visit. Οι θεατές που θα παρακολουθήσουν τα MicroDances θα πρέπει να επιδείξουν έγκυρο πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης. Οι μάσκες θα είναι απαραίτητες καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής και των παρουσιάσεων.

Το An Ideal City αποσκοπεί στην ανάδειξη της δημόσιας τέχνης του χορού σε τρία ευρωπαϊκά αστικά τοπία, με έντονο ιστορικό και συμβολικό χαρακτήρα, την Αθήνα, το Ρέτζο Εμίλια και τις Βρυξέλλες. Συγκεκριμένα οι τρεις οργανισμοί μέσω του An Ideal City επιδιώκουν:

• να πειραματιστούν μέσω της εναλλακτικής παρουσίασης και απόλαυσης παραστάσεων χορού σε διαφορετικά φορτισμένους αστικούς χώρους
• να εξερευνήσουν τις δυνατότητες του σώματος να αφηγηθεί τους πολλαπλούς αστικούς και κοινωνικούς μετασχηματισμούς
• να δημιουργήσουν παραστάσεις που να μπορούν να μεταστοιχειωθούν σε επίπεδο τόπου, κλίμακας και πολιτιστικών συγκείμενων αλλά και μέσα από τις διαδικασίες «μετάφρασής» τους από διαφορετικούς συμμέτοχους, θεατές και συνομιλητές.

Την καλλιτεχνική διεύθυνση του An Ideal City συνυπογράφουν οι Τζίτζι Κριστοφορέττι (Fondazione Nazionale della Danza / Aterballetto), Κριστόφ Γκαλάν (Les Halles de Schaerbeek), Κωνσταντίνος Ρήγος (Μπαλέτο Εθνικής Λυρικής Σκηνής).

Την επιστημονική επιτροπή του προγράμματος συγκροτούν τρεις επιμελήτριες οι οποίες συμμετέχουν στον συνολικό εξελικτικό σχεδιασμό, τις διαμεσικές διαστάσεις του και τις πολλαπλές αστικές εφαρμογές και δομικές μεταβολές των δύο φάσεων υλοποίησής του: η Κοστάντσα Μέλι στο Ρέτζο Εμίλια για το Fondazione Nazionale della Danza / Aterballetto, η Πωλίν ντε Λα Μπουλαί στις Βρυξέλλες για τις Les Halles de Schaerbeek και η Νάντια Αργυροπούλου στην Αθήνα για το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής

ΟΙ ΧΩΡΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΕΡΓΑ*

Α —ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

1. Ιππότης της ασφάλτου

Χορογραφία: Γιάννης Νικολαΐδης
Ηχητικός σχεδιασμός: Μανώλης Μανουσάκης
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Χορεύει: Μαργαρίτα Κώστογλου (Ελευθερία Στάμου)*
▶ Αίθριο Αίθουσας Παρθενώνα

Συχνά, νιώθω πως τα εκθέματα στα μουσεία που επισκέπτομαι είναι αιχμάλωτοι πολέμου. Όπως ακριβώς και τα άγρια ζώα στους ζωολογικούς κήπους. Αντικείμενα και πλάσματα που εκθέτονται παντοτινά εγκλωβισμένα, βίαια απομακρυσμένα από το φυσικό τους περιβάλλον και διαχωρισμένα από τον λόγο ύπαρξής τους. Συχνά, ο εχθρός τους είναι ο αμείλικτος χρόνος που τα καθιστά μουσειακά εκθέματα ή απλώς η ανθρώπινη απληστία. Συχνά, οι λιγότερο τυχεροί από μας έχουν αυτή την εμπειρία, εγκλωβισμένοι σε κατεστραμμένα κορμιά που αδυνατούν να εκπληρώσουν την επιθυμία του πνεύματός τους. Καταδικασμένοι να ολοκληρώσουν τον υπόλοιπο βίο τους σε αυτά. Υπέροχοι ιππότες σε οδυνηρά άκαμπτες πανοπλίες.

— Γιάννης Νικολαΐδης

2. Ενεργό κίνητρο

Χορογραφία: Έλενα Κέκκου
Μουσική, ζωντανή εκτέλεση: Αντώνης Βλάχος
Βοηθός χορογράφου: Δήμητρα Βλάχου
Χορεύει: Έλενα Κέκκου
▶ Αίθουσα Παρθενώνα

Κάθε ύπαρξη είναι μοναδική. Η ανθρώπινη ύπαρξη είναι μια ατέρμονη γραμμή που κατά την πορεία της τέμνεται με άλλες γραμμές δημιουργώντας αλληλεπίδραση. Ξεκινά μόνη και καταλήγει μόνη. Η ουσία ωστόσο βρίσκεται στο ενδιάμεσο. Η κίνηση εμπεριέχει έναν κώδικα που ξεκλειδώνει την ουσία της ύπαρξης και την οριοθετεί. Η επιλογή της θέσης είναι αυτή που καθορίζει τη διαδρομή.

— Έλενα Κέκκου

3. Eppur si muove 01

Χορογραφία: Φραντσέσκα Λαττουάντα
Μουσική: Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, Συμφωνία αρ. 7, Μέρος ΙΙ: Αllegretto
Κοστούμια: Μπρυνό Φαταλό
Χορεύει: Κλέμεντ Χάνεν
▶ Αίθουσα της αρχαϊκής Ακρόπολης / Κόρη του Αντήνορος

Τυλιγμένος με το κομψό και αραχνοΰφαντο κοστούμι του Μπρυνό Φαταλό, ένας χορευτής κινείται με μεγαλοπρέπεια πάνω σε ένα βάθρο-βαρέλι, υπό τον ήχο της γεμάτης πόνο και μυστήριο μουσικής ενός Αllegretto του Μπετόβεν. Ο χορός του συναρπάζει και σαγηνεύει, εντυπωσιακός σαν προσευχή.

Ένας α-κίνητος χορός.
Α-κινησία του κοσμικού δένδρου.
Απαλές κινήσεις, αόρατες στο γυμνό μάτι.
Το αίμα στις φλέβες να κυλάει, η καρδιά να χτυπάει.
Ένας αισθησιακά πένθιμος χορός.
Πεισματάρης Έρωτας.
Ένας χορός που τιμά την αδιάκοπη, ανυποχώρητη, αναπόφευκτη ροή της
Ζωής.
Συνδυασμός μεγαλοπρέπειας και απλότητας.
«Απλό είναι το περίπλοκο που επιλύθηκε.» — Κονσταντίν Μπρανκούζι

4. Forget Me Not

Χορογραφία: Κωνσταντίνος Ρήγος
Μουσική: Γιώργος Κουμεντάκης
Σαξόφωνο: Γκουίντο ντε Φλάβιις
Βοηθός χορογράφου: Φώτης Διαμαντόπουλος
Χορεύουν: Ντανίλο Ζέκα / Βαγγέλης Μπίκος
▶ Αίθουσα της αρχαϊκής Ακρόπολης / Αέτωμα του Εκατόμπεδου

Ένα σώμα αρχετυπικό, αντρικό, στέρεο, εγκλωβισμένο μέσα σε καδρόνια αναστήλωσης, αναπνέει από την αρχή. Ζωντανεύει από τον αέρα που εκπνέει ένα πνευστό όργανο δημιουργώντας τη μελωδία της αναπνοής του αλλά και της τελικής του αποδέσμευσης από τον περιορισμό. Μια εικαστική κινητική διαδρομή όπου το σώμα δημιουργεί αρχιτεκτονικές χειρονομίες σε συνομιλία με τα «στατικά» αγάλματα στον χώρο. Εμπνευσμένο από την περίοδο του εγκλεισμού και τη σιωπή της πόλης.

— Κωνσταντίνος Ρήγος

5. Near Life Experience

(απόσπασμα από μια δημιουργία του 2003)
Χορογραφία: Αντζελίν Πρελζοκάζ
Μουσική: Air (Ζαν-Μπενουά Ντυνκέλ, Νικολά Γκοντέν)
Χορεύουν: Ιβάνα Μαστροβίτι, Ελιάς Τυρ-Ντορβώ
▶ Είσοδος μουσείου

Σαν κρυστάλλινα πλάσματα, τα σώματα δυο χορευτών αντηχούν στον ήχο των γυάλινων φλάουτων που τους καλύπτει. Κάθε χειρονομία, βήμα και σήκωμα, καθορισμένο και μετρημένο εντός ενός μικρού και περιορισμένου χώρου, δημιουργεί μια αναμονή στον αέρα: μπροστά στα μάτια του θεατή, αποκαλύπτεται το προσωπικό μυστικό μιας σχέσης, στην οποία ακόμα και μια απλή αγκαλιά θα πρέπει να προσέξει να μη διαρρήξει την ευαίσθητη τρυφερότητα ενός συναισθήματος, ενός έρωτα.

Το έργο Near Life Experience είναι μια αναζήτηση σε διαφορετικές καταστάσεις του σώματος, καταστάσεις που σχετίζονται με ενδιάμεσες αισθήσεις. Βρισκόμαστε στο μεταίχμιο αυτών των καταστάσεων όταν πλησιάζουμε σε ζώνες που κυμαίνονται στην άκρη της ύπαρξης και στις οποίες έχουμε πρόσβαση σε στιγμές λιποθυμίας, υπνωτικής καταληψίας, έκστασης ή οργασμού. Η ιδέα τόσο της ρήξης όσο και της σαγήνης, της έντονα φωτεινής αίσθησης όσο και της αρπαγής του ατόμου, προσομοιάζει σε αυτήν την εμπειρία. Το υποκείμενο είναι αλλού, έχει φύγει από τον εαυτό του, έχει αρπαχθεί. To έργο μάς υποβάλλει σε όλο αυτό, είναι μια απόπειρα να απομακρυνθούμε από τον χώρο και τον χρόνο. Ένα είδος έκλειψης του εαυτού, μια αναζήτηση μέσα σε φανταστικά αμνιακά υγρά – μια νέα έκφραση στον χώρο που άφησε το σώμα.

— Αντζελίν Πρελζοκάζ

Β —ΕΘΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

1. Pensieri di carta

Χορογραφία, πρωτότυπη μουσική: Ελιάς Τυρ-Ντορβώ
Μουσική διασκευή: Αλεσσάντρο Γκριζέντι
Χορεύει: Μαρτίνα Φοριόζο
▶ Αμφιθέατρο

Πώς είναι δυνατόν να υπάρχει ένας μακροχώρος σε έναν μικροχώρο; Ο Ελιάς Τυρ-Ντορβώ εξερευνά αυτήν την ιδέα μέσα από τον ήχο και τη σχέση του με τον χώρο και το σώμα. Η χορεύτρια βιώνει μια πολύ ισχυρή σύνδεση μεταξύ του ήχου της φωνής των σκέψεών της και αυτού που εκείνη αντιλαμβάνεται με το σώμα της, αναζητώντας μια μακροσκοπική διάσταση στον φυσικό χώρο της μικρής περιοχής ενός χαλιού κατάστικτου από γραπτές λέξεις.

2. The Bell Jar

Χορογραφία, σκηνικό, κοστούμια: Φερνάντο Μέλο
Μουσική: Machinefabriek, Τόμας Καίνερ
Xoρεύει: Γκρέις Λαϊέλ
▶ 4ος όροφος

Ένας χορός που γίνεται παιχνίδι οπτικής ψευδαίσθησης. Η χορεύτρια προβάλλει σε ταινία τη διπλή της κινούμενη εικόνα. Είναι σαν να βρίσκεται μέσα σε μια γυάλινη καμπάνα που παραμορφώνει το πώς βλέπει τον κόσμο και την εμποδίζει να συνδεθεί με τους ανθρώπους γύρω της. Ο θεατής, αποπροσανατολισμένος στην αρχή, μπορεί να επιλέξει αν θα μπει στον κόσμο της ή αν θα παραμείνει απόμακρος και αποστασιοποιημένος.

Η Γυάλα-Καμπάνα καλεί το κοινό να παρατηρήσει μια χορεύτρια μέσα από μια οπτική μεμβράνη φωτός. Αυτή η κατασκευή που μοιάζει με γυαλί δημιουργεί την οπτική ψευδαίσθηση μιας διπλής εικόνας και μια αίσθηση αποπροσανατολισμού στον παρατηρητή. Πίσω από αυτό το κάδρο, η παρακολούθηση των απλών δράσεων ενός ατόμου γίνεται μια μοναδική εικαστική εμπειρία. Πάντοτε με ενδιέφερε ο τρόπος με τον οποίο η παρακολούθηση ενός καλλιτέχνη μπορεί να γίνει άσκηση ενσυναίσθησης. Απλώς και μόνο η παρατήρηση ενός άλλου ανθρώπου μπορεί να θέσει υπό αμφισβήτηση υφιστάμενες συνήθειες σκέψης και να διανοίξει νέες προοπτικές. Ειδικά σε καιρούς στους οποίους, πολύ συχνά, φαίνεται να επικρατούν ο κομφορμισμός και ο φόβος, η κατανόηση των πράξεων των άλλων μέσα από την ενσυναίσθηση αποκτά κρίσιμη σημασία για τη συνύπαρξή μας.

— Φερνάντο Μέλο

3. Inside

Χορογραφία, σκηνικό, κοστούμια: Νόρχε Σεντένιο Ράφφο
Μουσική: Ερίκ Σατί
Χορεύει: Εστέλ Μποβαί
▶ 4ος όροφος

Κάποιες φορές μέσα σε ένα δωμάτιο από το οποίο δεν έχουμε διέξοδο διαφυγής, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε γύρω μας έναν άνετο χώρο, όπου μόνο μουσική θα ακούγεται. Αυτό είναι που προσπάθησε να κάνει και ο Κουβανός χορογράφος Νόρχε Σεντένιο Ράφφο με τη μικροχορογραφία του, θυμίζοντάς μας εκείνο το συναίσθημα μοναξιάς και επιθυμίας για απόδραση που βιώσαμε πρόσφατα.

4. bodies. ever. stitches

Χορογραφία: Σεσίλια Μπενγκολέα
Μουσική: Stitches, «Brick in Υo Face»
Βοηθoί χορογράφου: Δήμητρα Λαούδη, Βαλέρια Λαντσάρα
Χορεύουν: Αιμιλία Γάσπαρη (Μάνια Καραβασίλη)*, Μαρίτα Νικολίτσα / Αρετή Νότη
▶ Ταράτσα

Το έργο bodies. ever. stitches (2021) είναι ένα ντουέτο σε χορογραφία της Σεσίλιας Μπενγκολέα και αποτελεί μια νέα προσέγγιση στο σόλο της Erika Stitches του 2017. Μετά από πρόσκληση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, η Μπενγκολέα αναθεωρεί το έργο που είχε αρχικά δημιουργηθεί για τη Γιαπωνέζα μπαλαρίνα Έρικα Μιγιαούκι και για λογαριασμό του Ιδρύματος Dia Art, και δημιουργεί ένα νέο κομμάτι που θα ερμηνευτεί από δύο Ελληνίδες μπαλαρίνες στην ανοιχτή ταράτσα του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στην Αθήνα. Σε συνομιλία με τις διαφορετικές γλώσσες του μπαλέτου και της αίθουσας χορού, το έργο της Μπενγκολέα, σε αυτή του την αναθεωρημένη μορφή, πυροδοτεί έναν εκτεταμένο, μη ιεραρχικό διάλογο μεταξύ διαφορετικών σωμάτων, καθώς συναντούν την κρίσιμη ιδιαιτερότητα του χώρου, του ήχου, της μετάφρασης, της συνθήκης.

Γ —ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ

1. Θραύσματα

Χορογραφία: Πέρσα Σταματοπούλου
Μουσική: Αποστόλης Κουτσογιάννης
Ενδυματολογική επιμέλεια: Γιώργος Μεσημέρης
Βοηθός χορογράφου: Ιρίνα Ακριώτη-Κολιουμπάκινα
Χορεύουν: Στέλιος Κατωπόδης, Θανάσης Σολωμός
▶ Πάρκινγκ

Πρόκειται για μια χορογραφική σπουδή πάνω σε δύο σώματα τα οποία συνυπάρχουν αναδεικνύοντας τη διαφορετικότητα και τις αντιθέσεις τους. Μέσα από μια λιτή και αφαιρετική αισθητική, διαμορφώνεται ένας μικρόκοσμος εναλλαγών στον χώρο και τον χρόνο, με τα σώματα να αιωρούνται ως κομήτες στο σύμπαν και να συνδιαλέγονται είτε συλλογικά είτε ως αυτόνομες μονάδες.

— Πέρσα Σταματοπούλου

2. HARPY

Χορογραφία: Μιχάλης Θεοφάνους
Ενδυματολογική επιμέλεια: Γιώργος Μεσημέρης
Βοηθός χορογράφου: Φώτης Διαμαντόπουλος
Χορεύει: Άριε Μπέιτς-Βινουέζα (Άνχελ Μαρτίνεθ Σάντσεθ)*
▶ Φάρος / Γέφυρα

To έργο αποτελεί έναν διαλογισμό σε μορφή χορού πάνω στο μοντέρνο και το κλασικό, ο οποίος συνδυάζει τη μόδα με τις εικαστικές τέχνες για να προτείνει ένα παιχνίδι σε έναν κόσμο που κινείται από μέσα προς τα έξω. Το HARPY είναι μια παράσταση χορού σε ένα περιβάλλον υψηλής εικαστικής αισθητικής, η οποία παρουσιάζεται ως μια παγωμένη εικόνα που ζωντανεύει ακολουθώντας τη μεθοδολογία «look and feel» (έμφαση στην εικόνα αλλά και στην αίσθηση που δίνεται). Με αφηρημένες επιρροές από τις Άρπυιες, τα συναρπαστικά αυτά πλάσματα της μυθολογίας, το σώμα μεταμορφώνεται λαμβάνοντας διάφορες μορφές: εφήμερα σχήματα που αλλάζουν αέναα ως ένα εξελισσόμενο υποκείμενο. Ένα σώμα οι κινήσεις του οποίου εναλλάσσονται από λυρικές και αέρινες σε δύσκαμπτες και άβολες. Όπως το «πλάσμα» που κάποιες φορές περιγράφεται ως πολύ όμορφο, και άλλες ως άσχημο και παραμορφωμένο.

— Μιχάλης Θεοφάνους

3. Turn the Tide

Χορογραφία, σκηνικό, κοστούμια: Ρομπέρτο Τεντέσκο
Μουσική: BowLand
Χορεύουν: Σερένα Βίντσιο, Ματτέο Φιοράνι
▶ Φάρος / Βεράντα

Turn the Tide on Plastic (Ανατρέψτε την κατάσταση όσον αφορά τη ρύπανση από το πλαστικό). Αυτό είναι το όνομα του αγωνιστικού πλοίου που κατά τη διάρκεια του Volvo Ocean Race συνέλεξε σημαντικά στοιχεία για τη ρύπανση του ωκεανού από τα μικροπλαστικά, ανακαλύπτοντας ότι είναι πολύ πιο εξαπλωμένα από όσο νομίζουμε. Μια πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου του Νιούκαστλ υπολόγισε για πρώτη φορά ότι η ποσότητα πλαστικού που καταπίνουμε ανά εβδομάδα ισοδυναμεί με αυτήν μιας πιστωτικής κάρτας. Μέχρι στιγμής έχουν ανακαλυφθεί επτά πλαστικά νησιά στον κόσμο. Χωματερές που επιπλέουν, συσσωρευμένα απορρίμματα κάθε λογής σχήματος και χρώματος. Η κατάσταση είναι πολύ πιο επείγουσα από ό,τι αντιλαμβάνεται η πλειοψηφία των ανθρώπων. Έτσι προέκυψε η ιδέα της μεταμόρφωσης του χάους σε ένα ανέγγιχτο βιβλιοπωλείο, με τακτοποιημένες σειρές μπουκαλιών, σε ασηπτικό λευκό, που ταιριάζει σε εκείνη την κατάσταση υπνωτικής καταληψίας στην οποία έχουμε βυθιστεί. Ένα στολίδι στη θέση της φρίκης. Πρέπει όμως να ανασυγκροτηθούμε. Η ανάγκη να ανατρέψουμε αυτήν την τάση είναι επιτακτική.

4. Blue Tits

Χορογραφία: Λενιώ Κακλέα
Βοηθός χορογράφου: Δήμητρα Λαούδη
Χορεύουν: Ζωή Σχοινοπλοκάκη, Γιάννης Γκάντσιος
▶ Φάρος / Βεράντα

Αν η εποχή του μοντερνισμού, καθοδηγούμενη από την ιδεολογία της προόδου, ήθελε να εξερευνήσει τις απεριόριστες δυνατότητες των ανθρώπων και της φύσης, η σημερινή εποχή με την κοινωνική και οικολογική κρίση που ακολούθησε μας βρίσκει μαγκωμένους σε σχέση με τέτοιες φιλοδοξίες. Και, αν το ρεπερτόριο του κλασικού χορού με τα αφηγήματά του βασίστηκε σε στερεοτυπικούς χαρακτήρες με συγκεκριμένα φυλετικά και έμφυλα χαρακτηριστικά, στους οποίους έπρεπε να χωρέσουν δύο αιώνων χορευτές, η νέα δεκαετία που τώρα διανύουμε μας βρίσκει υποχρεωμένους να προτείνουμε εναλλακτικές για τις δυναμικές μας ταυτότητες.

Σύμφωνα με αυτή την κριτική συλλογιστική, η χορογραφία μου των 7-9 λεπτών, 4x4 μ., που έγινε μετά από ανάθεση, θα αποτελέσει μια εξερεύνηση του μοντερνιστικού και αστικού περιβάλλοντος στο οποίο θα πραγματοποιηθεί ο χορός. Θα παίξω τόσο με τα αρχιτεκτονικά στοιχεία της ταράτσας του κτιρίου του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, όσο και με το πώς τα στοιχεία της φύσης όπως το ηλιακό φως, οι κινήσεις των σύννεφων και τα χρώματα του ουρανού κάνουν τις φιγούρες των χορευτών να εμφανίζονται ή να εξαφανίζονται. Αυτός ο σύντομος χορός θα παίξει επίσης με το πώς τα βήματα και τα πηδήματα (τα ανθρώπινα, τα χορογραφημένα ή αυτά που μοιάζουν με ζώων) οργανώνουν τις κινήσεις των χορευτών στον χώρο, στη μεταξύ τους σχέση και στη σχέση τους με το κοινό.

— Λενιώ Κακλέα

5. Πεταλούδα

Χορογραφία: Γιώργος Παπαδόπουλος
Μουσική: Αποστόλης Κουτσογιάννης
Ενδυματολογική επιμέλεια: Γιώργος Μεσημέρης
Χορεύει: Γιώργος Παπαδόπουλος
▶ Πάρκο Σταύρος Νιάρχος

Η πεταλούδα και οι συνεχόμενες αλλαγές και μεταμορφώσεις της είναι ένα υπέροχο και μαγικό δίδαγμα για όλους μας και μας χαρίζει εσωτερική δύναμη. Μέσα από την προσπάθειά της να βγει από το κουκούλι, μας υπενθυμίζει ότι η δυσκολία στη ζωή είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την πορεία της εξέλιξής μας. Κουβαλάει μέσα της μια σοφία αιώνων που, εάν μπορέσεις και θες να ακούσεις, θα νιώσεις εμπιστοσύνη στο σύμπαν. Θα καταλάβεις πως η ζωή και ο θάνατος είναι απλώς μια μετάβαση και ότι η ψυχή δεν αλλοιώνεται ποτέ. Είναι απλώς η έκφρασή της, μέσα από την ύλη.

— Γιώργος Παπαδόπουλος

6. Eppur si muove 02

Χορογραφία: Φραντσέσκα Λαττουάντα
Μουσική: Λoύντβιχ βαν Μπετόβεν, Συμφωνία αρ. 7, Μέρος ΙΙ: Αllegretto
Κοστούμια: Μπρυνό Φαταλό
Χορεύουν: Αριάννα Γκανάσσι, Αντόνιο Ταφούνι
▶ Αγορά ΚΠΙΣΝ / Είσοδος ΕΛΣ

Τυλιγμένος με το κομψό και αραχνοΰφαντο κοστούμι του Μπρυνό Φαταλό, ένας χορευτής κινείται με μεγαλοπρέπεια πάνω σε ένα βάθρο-βαρέλι, υπό τον ήχο της γεμάτης πόνο και μυστήριο μουσικής ενός Αllegretto του Μπετόβεν. Ο χορός του συναρπάζει και σαγηνεύει, εντυπωσιακός σαν προσευχή.

Ένας α-κίνητος χορός.
Α-κινησία του κοσμικού δένδρου.
Απαλές κινήσεις, αόρατες στο γυμνό μάτι.
Το αίμα στις φλέβες να κυλάει, η καρδιά να χτυπάει.
Ένας αισθησιακά πένθιμος χορός.
Πεισματάρης Έρωτας.
Ένας χορός που τιμά την αδιάκοπη, ανυποχώρητη, αναπόφευκτη ροή της
Ζωής.
Συνδυασμός μεγαλοπρέπειας και απλότητας.

«Απλό είναι το περίπλοκο που επιλύθηκε.» — Κονσταντίν Μπρανκούζι

Δ —ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ

1. Platform02

Χορογραφία: Ίνα Λεσνακόφσκι
Μουσική: Loscil
Σκηνικό: Κάρλο Τσέρρι
Χορεύει: Σαούλ Ντανιέλε Αρντίλλο
▶ Φουαγέ ΕΛΣ

Το έργο Platform02 είναι η πρώτη μου απόπειρα χορογραφίας. Το κίνητρο για αυτό το σόλο ήρθε από την επιθυμία να κρατήσω μια απλή σύλληψη. Μια σύλληψη σύμφωνα με την οποία ο χώρος του χορευτή μειώνεται συνεχώς προκαλώντας τον να προσαρμόσει την κίνησή του, και η οποία θα ταίριαζε ωραία στο πλαίσιο των μικροχορογραφιών, όπου ο χορευτής ήδη καλείται να χορέψει μέσα σε περιορισμένο χώρο.

Άντλησα την έμπνευσή μου από ερωτήματα που γίνονται ολοένα και πιο σημαντικά. Πόσον χώρο δίνουμε στον εαυτό μας και πόσον χρειαζόμαστε; Ποιες είναι οι συνέπειες της συνεχούς μείωσης του χώρου που αντιστοιχεί στον καθένα μας; Πόσον χώρο θέλουμε να αφήσουμε στα άλλα είδη και στη φύση; Όλα τα πράγματα στη ζωή χρειάζονται χώρο και πόρους για να ανθίσουν, αυτό ισχύει και για μας τους ίδιους, για τη φύση, για τις τέχνες.

Μαζί με τον Σαούλ Ντανιέλε Αρντίλλο ήθελα να πειραματιστώ με τη σχέση μεταξύ χώρου –της πλατφόρμας που μας δίνεται– και της κίνησης, των ποιοτήτων της, των δυνατοτήτων της και των περιορισμών της.

— Ίνα Λεσνακόφσκι

2. Φαντασμαγορία

Χορογραφία: Μαρκέλλα Μανωλιάδη
Μουσική: Γκαμπριέλ Φωρέ, «Μετά από ένα όνειρο»
Τραγούδι: Άρτεμις Μπόγρη
Βοηθός χορογράφου: Δήμητρα Λαούδη
Χορεύει: Αριάδνη Φιλιππάκη (Μάρτα Ριβέρο ντε Μιράντα)*
▶ Φουαγέ ΕΛΣ

Αν η φαντασμαγορία μάς παραπέμπει συνήθως σε ένα θέαμα εξαιρετικά ωραίο και εντυπωσιακό, στον πυρήνα της συναντάμε δυο έννοιες αρκετά ξεχωριστές: το φάντασμα και την αλληγορία. Ένα φάντασμα, λοιπόν, επιστρέφει επίμονα στη σκηνή, διασχίζει ολόκληρη την ιστορία του θεάτρου θέλοντας να μας μεταφέρει κάτι από τη «μυθική οδύνη» στον πολιτισμό. Προμηθεϊκή φωνή του πέραν, οπτασιακή προέκταση του τεχνίτη-καλλιτέχνη, το φάντασμα ως «μη-ον» μιλά για καθετί λησμονημένο, καθετί εντυπωσιακά παρόν μόνο στο εφήμερο άγγιγμα της τέχνης.

3. Carne da eroe 2.0

Εγκατάσταση: Ρομπέρτο Τζαππαλά
Μουσική: Καμίγ Σαιν-Σανς, «Ο θάνατος του κύκνου» / Ήχοι από κινεζική αγορά
Χορεύει: Τζούλιο Πιγκίνι
▶ Αίθουσα 1 Μπαλέτου ΕΛΣ

Ένας χορευτής προσπαθεί να απελευθερώσει το σώμα του χαράζοντας με τις κινήσεις των χεριών του το λεπτό πλαστικό περιτύλιγμα στο οποίο είναι τυλιγμένος. Αντιλαμβανόμαστε τη σύσπαση κάθε μυός, την πνιχτή ανάσα, τον πόθο για επιβίωση. Το τρέμουλό του είναι μια κραυγή σε συμπιεσμένη κίνηση, ένα όμορφο κύκνειο άσμα. Οι αγωνιώδεις προσπάθειες του χορευτή να αναπνεύσει μέσα από το πλαστικό μάς συγκλονίζουν: καλύτερα ήρωες για μια μέρα ή ζώα προς σφαγή για μια ζωή;

4. The Wound / Archive of Western Images

Σύλληψη, σκηνοθεσία, χορογραφία, σκηνικά, κοστούμια: Πιέτρο Μαρούλλο
Σχεδιασμός ήχου: Ζαν-Νοέλ Μπουασσέ
Βοηθός σκηνογραφίας: Ντιάνα Τσούφο
Βοηθός δραματουργίας: Μαριάννα Τσιφαρέλλι
Χορεύει: Αριάννα Κομπ
▶ Παρασκήνιο Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος

Γεννήθηκε μέσα μου η επιθυμία να επεξεργαστώ την ιδέα ενός αρχείου και να εργαστώ πάνω σ’ αυτήν, προκειμένου να συνταιριάξω μια τεράστια ποσότητα εικόνων. Εικόνων του δυτικού πολιτισμού. Ένιωθα πως θα με κινητοποιούσε αυτή η «ένταση να τις κρατήσω ενωμένες». […]

Μου φαίνεται, ωστόσο, ότι εξετάζω δύο κοινά στοιχεία που αντηχούν υπόγειους ποταμούς που διασχίζουν τη μεγάλη ήπειρο της δυτικής τέχνης: αναφέρομαι στην ιδέα του πέπλου και στη μορφή της γυναίκας. […] Από μια ιστορική οπτική, ακριβώς μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το πέπλο, δηλαδή η υποστήριξη της εικόνας, αρχίζει να «μιλά», να αποκαλύπτεται όπως είναι. […] Μελετητές όπως ο Στοϊτσίτα δεν δίστασαν να συγκρίνουν τα κοψίματα του Λούτσιο Φοντάνα με τις πληγές του Χριστού στις απεικονίσεις της Σταύρωσης, των Παθών, του Ελέους κλπ. Έτσι λοιπόν το πέπλο μάς οδηγεί, μέσα από αυτήν την ταχύτατη, μεταμεσολαβητική σκέψη, στην ιδέα της πληγής.

[…] Η ουσία του πράγματος βρίσκεται κατά τη γνώμη μου στα λόγια του Χανς Μπέλτινγκ, όταν ανακοινώνει ότι: «Η ιστορία της τέχνης ως κλάδος δεν έχει ακόμα πεθάνει, οι μέθοδοί της είναι εκείνες που είναι απαρχαιωμένες», αναφερόμενος στο εγχείρημα του Υβ Κλάιν να χρησιμοποιήσει τον πυροκαταπέλτη για να «κάψει» κυριολεκτικά «την εικόνα» μετατρέποντας την παραγωγική πράξη της εικόνας (το κάψιμο) σε επιτελεστική πράξη. Μια πράξη δημιουργική.

Υπό αυτό το πρίσμα, είναι ενδιαφέρον για μένα να συλλάβω ένα ορόσημο της εικαστικής τέχνης και ταυτόχρονα της τέχνης της περφόρμανς, δηλαδή, της αναπαράστασης: εκείνο της πληγής. Το πρότζεκτ μου επομένως είναι ένα ερώτημα προς τον θεατή: ποια είναι η πληγή του δυτικού πολιτισμού;

—Πιέτρο Μαρούλλο

5. Shelter

Σύλληψη: Σαούλ Ντανιέλε Αρντίλλο, Σιμόνε Τζόρτζι
Χορογραφία: Σαούλ Ντανιέλε Αρντίλλο
Μουσική: Πασκουάλε Καταλάνο
Δραματουργία: Σιμόνε Τζόρτζι
Εγκατάσταση: Adam_Signature
Χορεύει: Μινούς Βαν ντε Βεν
▶ Παρασκήνιο Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος

«[…] αυτή η εμπειρία του αποδιοπομπαίου τράγου υπάρχει παντού στην κοινωνία, εκτός από το μέσα του καθενός από μας.» — Ρενέ Ζιράρ

Η τελετουργία και η θυσία είναι το κλειδί για να ερμηνεύσουμε αυτό το έργο που τοποθετείται σε ένα πλαίσιο εγκατάστασης, όπου η κίνηση και η στασιμότητα αντιπαρατίθενται μεταξύ τους, όπως το παλιό με το νέο, όπως ο θυσιαζόμενος με τον προσφέροντα τη θυσία. Τι θα συνέβαινε όμως αν οι δύο τελευταίοι ήταν το ίδιο και το αυτό πρόσωπο;

6. Afterimage

Χορογραφία, σκηνικό: Φιλίπ Κρατς
Μουσική: Pablo’s Eye
Σχεδιασμός βίντεο: Ooopstudio
Χορεύει: Τόμας Βαν ντε Βεν (Φιλίπ Κρατς)*
▶ Παρασκήνιο Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος

Συνήθως ο χορός περιορίζεται στο να αναπαριστά ιδέες ή πνευματικές καταστάσεις μέσα από τη μορφή του σώματος. Σε αυτήν τη μικροχορογραφία, ο χορογράφος Φιλίπ Κρατς έχει προσπαθήσει να αυξήσει την εκφραστικότητα της αναπαριστώμενης ιστορίας, βυθίζοντας τον χορευτή, όπως στην παράσταση της θρυλικής Λόι Φούλερ, σ’ ένα περιβάλλον χρωμάτων, επιλεγμένων σύμφωνα με τη θεωρία του Γκαίτε περί χρωματικού κύκλου (για παράδειγμα, το κίτρινο συνδέεται με την εικόνα του ανθρώπου που γλεντά τη ζωή του και του εραστή, το μοβ αποδίδεται στον δάσκαλο και τον φιλόσοφο, και ούτω καθεξής).

Το έργο με τίτλο Afterimage (με άλλα λόγια «η εντύπωση της εικόνας που μένει», δηλαδή η παραμονή στην ίριδα των χρωμάτων που είδαμε για αρκετή ώρα) ακολουθεί την προσωπική ιστορία ενός περφόρμερ, η οποία αναπτύσσεται μέσα από τρία επίπεδα που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους: τη μορφή της κίνησης, την ατμόσφαιρα της ηχητικής εμπειρίας και το χρώμα που αναπαρίσταται από τις βιντεοπροβολές animation.

Σε αυτήν την περίπτωση, ωστόσο, το Afterimage μεταφράζεται επίσης ως η παραμονή της ανάμνησης ενός γεγονότος που συντελέστηκε μπροστά στα μάτια μας, μιας ανάμνησης την οποία δεν αναβιώνουμε απαραίτητα με χρονολογική σειρά, αλλά η οποία παραμένει εντυπωμένη πάνω μας ως αίσθηση στην οποία παραδινόμαστε ολοκληρωτικά.

Οι ρευστές γραμμές του χορευτή συγχωνεύονται αρμονικά ή έρχονται σε αντίθεση με τις προβολές που κάνουν τον –άκαμπτο και περιοριστικό μέσα στους τρεις άσπρους τοίχους του– φυσικό χώρο της σκηνής εύπλαστο και ταυτόχρονα εφήμερο. Και η ατομική φαντασία του θεατή διεγείρεται καθώς αναζητά σημάδια μιας ιστορίας που δεν λέγεται ξεκάθαρα αλλά φανερώνεται «ιμπρεσιονιστικά» ανάμεσα σε κόκκινους ήλιους και μoβ κύβους.

7. Kepler

Χορογραφία: Ντιέγκο Τορτέλλι
Μουσική: Noise music, Beach house
Σκηνικό: Ντιέγκο Τορτέλλι, Αλεσσάντρο Τορτέλλι
Σχεδιασμός βίντεο: Αλεσσάντρο Τορτέλλι
Κοστούμια: Ντιέγκο Τορτέλλι (σε συνεργασία με τη Νούβια Βαλέστρι)
Χορεύουν: Λεονάρντο Φαρίνα, Σάντρα Σαλιέττι Αγκιλέρα, Τζαμάλ Ούλμαν
▶ Παρασκήνιο Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος

O Kepler-452b είναι ένας εξωπλανήτης σε τροχιά γύρω από τον Κepler-452, ένας αστέρας φασματικής τάξης G στον αστερισμό του Κύκνου, 1.400 έτη φωτός μακριά από το ηλιακό μας σύστημα. Ο ενθουσιασμός που προκάλεσε η ανακάλυψη ενός εξωπλανήτη που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο παρόμοιο με τoν Ήλιο και σε απόσταση που μοιάζει με την απόσταση της Γης από τoν Ήλιο έχει οδηγήσει τους επιστήμονες που τον ανακάλυψαν στο να τον χαρακτηρίσουν τον πιο προσομοιάζοντα στη Γη εξωπλανήτη που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα.

Αν ήταν βραχώδης πλανήτης, θα ήταν μια Σούπερ-Γη και, δεδομένης της μάζας του, θα ήταν γεωλογικά ενεργός με ηφαίστεια που θα εκρήγνυντο, ενώ θα καλυπτόταν, όπως τον βλέπουμε από το διάστημα, από ένα παχύ στρώμα νεφών. Αν ήταν δυνατόν να παρατηρήσουμε τον μητρικό αστέρα από την επιφάνειά του, ο Kepler-452 θα φαινόταν να μοιάζει πολύ με τον δικό μας Ήλιο. Ο Kepler-452b ονομάζεται επίσης από τη ΝASA ως «παλιός ξάδερφος της Γης».

Τι θα συνέβαινε αν μπορούσαμε πραγματικά να δημιουργήσουμε αποικίες σε έναν νέο πλανήτη; Πώς θα άλλαζε η αίσθηση του σώματός μας, της κίνησης, του χώρου; Τι θα παίρναμε μαζί μας από τις προηγούμενες εμπειρίες μας στον δικό μας πλανήτη; Θα ήμασταν πιο ανθρώπινοι ή πιο τεχνητοί, πιο αναλογικοί ή πιο ψηφιακοί, πιο συναισθηματικοί ή πιο λογικοί; Θα επιστρέφαμε για να δημιουργήσουμε μια νέα «προϊστορία» ή ένα νέο «μέλλον»;

Ποια θα ήταν η σχέση μας με τις διαφορετικές επιφάνειες και το νέο φυσικό περιβάλλον στο οποίο θα βρισκόμασταν, σε μικρή αλλά και σε μεγάλη κλίμακα;

Η δημιουργία Kepler παίζει αυτόν τον φανταστικό, σχεδόν επιστημονικής φαντασίας, ρόλο ενός μικρόκοσμου εντός του οποίου ο καλλιτέχνης διερωτάται πώς θα κατοικήσει σ’ έναν νέο τόπο, πώς θα δημιουργήσει αποικίες ή πώς θα επιβιώσει σε αυτόν, μέσα από τον χορό του.

* αντικαταστάτης / αντικαταστάτρια

* Οι χώροι παρουσίασης ενδέχεται να τροποποιηθούν για τεχνικούς λόγους