Θέλω να δω τον Πάπα!

Η ...σκανδαλώδης οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη Θέλω να δω τον Πάπα! παρουσιάζεται για πρώτη φορά από την Εθνική Λυρική Σκηνή, σε μουσική διεύθυνση Ανδρέα Τσελίκα - Γιώργου Αραβίδη, σκηνοθεσία του Βασίλη Παπαβασιλείου με τη συμμετοχή ενός εκλεκτού καστ διακεκριμένων Ελλήνων μονωδών.

Το Θέλω να δω τον Πάπα! ε ίναι ένα από τα έργα σύγχρονης αστικής θεματολογίας του σπουδαίου Σακελλαρίδη, στα οποία υποσκάπτονται τα θεμέλια της αστικής ζωής και ασκείται βιτριολική κριτική στο θεσμό της οικογένειας. Ακολουθώντας, βεβαίως, τα πρότυπα του είδους, ο συνθέτης (με την ιδιότητα μάλιστα και του λιμπρετίστα στα περισσότερα από τα έργα αυτής της θεματικής) επιδεικνύει ιδιαίτερη μουσικοθεατρική επινοητικότητα στη σκιαγράφηση των χαρακτήρων που δυναμιτίζουν τις σταθερές της οικογενειακής ζωής.
Η σφιχτή φάρσα του Εννεκέν, στην οποία βασίζεται το Θέλω να δω τον Πάπα!, αποδίδεται σε ρέοντα θεατρικό λόγο από τον Σακελλαρίδη, ο οποίος και στο έργο αυτό επιτυγχάνει μία ιδεώδη δραματουργία διανθίζοντας την πλοκή με τα δεκαπέντε μουσικά νούμερα της οπερέτας.

Η υπόθεση της οπερέτας αφορά τον διακαή πόθο της νεόνυμφης Άννας να δει τον… Πάπα κατά τη διάρκεια του γαμήλιου ταξιδιού της με τον Αδριανό στην Ιταλία. Καθώς ο σύζυγός της δεν εκπλήρωσε την επιθυμία της, το ζευγάρι διέκοψε το «μήνα του μέλιτος» και επέστρεψε. Ακούγοντας τις συμβουλές της μητέρας της, η Άννα οδήγησε τα πράγματα στα άκρα. Όταν, όμως, συνειδητοποιεί ότι με τη στάση της κινδυνεύει να διαλύσει το γάμο και να χάσει τον αγαπημένο σύζυγό της, αλλάζει συμπεριφορά. Οι παρεξηγήσεις λύνονται και η κατάληξη του έργου είναι για όλους αίσια.

Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε στο θέατρο Παπαϊωάννου από τον ομώνυμο θίασο στις 6 Ιουλίου του 1920. Είχε ολοκληρωθεί από τον συνθέτη του μερικούς μήνες νωρίτερα, τον Μάρτιο του ίδιου χρόνου. Σημείωσε άμεση επιτυχία, ενώ το ομότιτλο τραγούδι όχι μόνο τραγουδήθηκε, αλλά έγινε και νούμερο επιθεωρήσεων και οπωσδήποτε το μεγάλο σουξέ της χρονιάς. Δόθηκαν 72 παραστάσεις του έργου μέσα στο 1920, κατατάσσοντάς το έτσι στις μεγάλες επιτυχίες της εποχής.

Ωστόσο, ήδη από την έναρξη των παραστάσεων υπήρξαν αντιδράσεις από την Καθολική Εκκλησία, που διαμαρτυρήθηκε για το σκανδαλιστικό περιεχόμενο της οπερέτας και τη γελοιοποίηση του προκαθήμενού της. Το αποκορύφωμα της σκανδαλώδους διαδρομής του έργου ήρθε στις 11 Δεκεμβρίου του 1921, όταν το ομότιτλο τραγούδι έγινε αφορμή ενός φόνου μπροστά από την Καθολική Εκκλησία του Πειραιά. Εξαιτίας του γεγονότος αυτού τα επόμενα χρόνια το έργο παίχθηκε υπό άλλους τίτλους, ενώ στην επιθυμία της πρωταγωνίστριας Άννας, που αποτελεί την εκκίνηση της πλοκής, ο Πάπας αντικαταστάθηκε από τον Πουτσίνι.

Στη νέα παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής την ευθύνη της μουσικής διεύθυνσης μοιράζονται οι Ανδρέας Τσελίκας και Γιώργος Αραβίδης, ενώ την σκηνοθεσία υπογράφει ο σπουδαίος θεατράνθρωπος Βασίλης Παπαβασιλείου. Τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι του Γιώργου Ζιάκα, ενώ οι φωτισμοί της Ελευθερίας Ντεκώ. Πρωταγωνιστούν καταξιωμένοι Έλληνες μονωδοί όπως, μεταξύ άλλων, οι Έλενα Κελεσίδη, Δημήτρης Πακσόγλου, Γεωργία Ηλιοπούλου, Βαγγέλης Χατζησίμος κ.ά.

[Σημείωμα σκηνοθέτη Βασίλη Παπαβασιλείου]

«Η μόνη αληθινή ευτυχία του ανθρώπου είναι ο γάμος!». Με αυτή τη δήλωση εγκαινιάζεται το έργο του Θεόφραστου Σακελλαρίδη και έτσι τίθεται αμέσως σε κίνηση ο μηχανισμός της οπερέτας: η αποδόμηση ενός «πιστεύω» και η αναίρεση μιας ψευδαίσθησης.
Γραμμένος στα τέλη της νεοελληνικής μπελ-επόκ, δύο χρόνια πριν από τη Μικρασιατική καταστροφή, ο Πάπας συνομιλεί με ένα από τα βάθρα του αστικού κόσμου, της ιδεολογίας και της πραγματικότητάς του, τον γάμο. Το κάνει με έναν τρόπο συστατικό του είδους που λέγεται οπερέτα: με ιλαρότητα. Κοντολογίς, ο Σακελλαρίδης βρίσκεται στον αντίποδα του Ίψεν [Ibsen] και του Στρίντμπεργκ [Strindberg]. Η διασκέδαση, βασική αξία και αυτή του αστικού σύμπαντος, υπηρετείται από τη διασταύρωση της πρόζας με τη μουσική, σε επίπεδο φόρμας, και από την παιγνιώδη ανατροπή των βεβαιοτήτων σε επίπεδο δραματουργίας.

Αν, τελικά, πρέπει να συγκρατήσουμε κάτι από το διάβημα του Σακελλαρίδη και τη γενικότερη λειτουργία της οπερέτας, ίσως είναι ακριβώς αυτό: πίσω από τις δογματικές βεβαιότητες και τις αντίστοιχες ακαμψίες διεξάγεται ένας αδυσώπητος αγώνας ανάμεσα στα "θέλω" και τα "πρέπει", ανάμεσα στον κοινωνικό τύπο και τη διασάλευσή του. Υπάρχει ένα πεδίο μάχης ανάμεσα στην επιθυμία και την εκπλήρωσή της, ανάμεσα στην κανονικότητα και την παρέκκλιση. Στην περίπτωση του δράματος ο αγώνας αυτός σηματοδοτείται συχνά από το αίμα, ενώ στην οπερέτα κλείνει σχεδόν πάντα με τον ήχο που συνοδεύει το άνοιγμα της σαμπάνιας».