Αλέκο – Ο πύργος του Κυανοπώγωνα

Μέγας Δωρητής ΕΛΣ

Χορηγός παράστασης

Πέντε χρόνια μετά τη μεγάλη επιτυχία της Λαίδης Μάκβεθ του Μτσενσκ, η μοναδική Φανί Αρντάν επιστρέφει στην Εθνική Λυρική Σκηνή για να σκηνοθετήσει ένα ακόμα σπουδαίο έργο της Ρωσικής Σχολής, τη μονόπρακτη όπερα Αλέκο του Σεργκέι Ραχμάνινοφ, σε ένα απρόσμενο δίπτυχο όπερας. Το δεύτερο έργο του διπτύχου είναι η αναβίωση της εξαιρετικά επιτυχημένης παραγωγής του Πύργου του Κυανοπώγωνα του Μπέλα Μπάρτοκ σε σκηνοθεσία Θέμελη Γλυνάτση. Διευθύνει ο Φαμπρίτσιο Βεντούρα.

Αλέκο (νέα παραγωγή)

Γνωστός κυρίως για τα συμφωνικά του έργα και τα έργα για πιάνο, ο Ρώσος συνθέτης Σεργκέι Ραχμάνινοφ συνέθεσε επίσης τρεις όπερες. Η πρώτη από αυτές, ο μονόπρακτος Αλέκο, γράφτηκε το 1892 και βασίζεται στο ποίημα Οι τσιγγάνοι του Αλεξάντρ Πούσκιν. Η όπερα γράφτηκε με αφορμή την αποφοίτηση του Ραχμάνινοφ από το Ωδείο της Μόσχας, σε ηλικία μόλις 19 ετών. Το αποτέλεσμα εκτιμήθηκε ιδιαίτερα και το έργο τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο. Έναν χρόνο αργότερα πρωτοπαρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία από το Θέατρο Μπολσόι της Μόσχας χάρη στην υποστήριξη του Τσαϊκόφσκι. Το 1899, με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του Πούσκιν, ο Αλέκο παρουσιάστηκε εκ νέου στην Αγία Πετρούπολη με τον τότε ακόμα νέο αλλά αργότερα περίφημο βαθύφωνο Φιοντόρ Σαλιάπιν στον κεντρικό ρόλο. Χάρη στη δική του ερμηνεία το έργο εντάχθηκε στο ρεπερτόριο των λυρικών θεάτρων όλου του κόσμου. Για το πρώτο ανέβασμα του αριστουργήματος του Ραχμάνινοφ στην Ελλάδα, η Εθνική Λυρική Σκηνή προσκάλεσε την κορυφαία μορφή του γαλλικού σινεμά και θεάτρου Φανί Αρντάν να υπογράψει τη σκηνοθεσία. Μαζί της ο Πιερ-Αντρέ Βάιτς στα σκηνικά –γνωστός από την πολυετή συνεργασία του με τον Ολιβιέ Πυ– και η βραβευμένη ενδυματολόγος Καταρζύνα Λεβίνσκα. Τον Αλέκο ερμηνεύει ο διεθνής Έλληνας βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος και μαζί του οι πρωταγωνιστές της ΕΛΣ Γιάννης Χριστόπουλος, Μυρσίνη Μαργαρίτη, Γιάννης Γιαννίσης.

Ο πύργος του Κυανοπώγωνα (αναβίωση)

Σπάνιας συμπύκνωσης και συναισθηματικής έντασης, η όπερα του Μπάρτοκ περιλαμβάνει μόλις δύο χαρακτήρες, τον Κυανοπώγωνα και την πιο πρόσφατη σύζυγό του, την Ιουδίθ. Το συμβολιστικό κείμενο του Μπέλα Μπαλάζ έδωσε την ευκαιρία στον Μπάρτοκ να συνθέσει μια από τις πιο εντυπωσιακές παρτιτούρες του, αξιοποιώντας τα ηχοχρώματα των οργάνων μιας εξαιρετικά μεγάλης ορχήστρας, η οποία περιλαμβάνει έως και τον επιβλητικό ήχο του εκκλησιαστικού οργάνου, και η οποία αποτυπώνει με απίστευτη δύναμη καθεμία από τις μυστηριακές εικόνες του έργου.

O Θέμελης Γλυνάτσης στην παραγωγή που υπέγραψε το 2023 με ιδιαίτερη επιτυχία επέλεξε για τα δύο πρόσωπα του έργου ένα σύμπαν πολλαπλών πραγματικοτήτων, ψυχικών τραυμάτων, κρυμμένων αναμνήσεων και ανοίκειων χώρων, σε μια εντυπωσιακή σκηνική εγκατάσταση όπου ο πύργος στον οποίο διαδραματίζεται η ιστορία αναδεικνύεται ως ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο παλίμψηστο τόπων.

Στον ρόλο του τίτλου ο διεθνώς αναγνωρισμένος βαθύφωνος της ΕΛΣ Τάσος Αποστόλου, ενώ στον ρόλο στης Ιουδίθ η υψίφωνος Βιολέττα Λούστα.