Αναγγελία επιστημονικής διημερίδας για την ελληνική οπερέτα

Απώτερος στόχος της Εναλλακτικής Σκηνής είναι να συνταχθεί μια Επίτομη ιστορία της ελληνικής οπερέτας, ένα εύχρηστο και σύντομο, αλλά επιστημονικά τεκμηριωμένο εγχειρίδιο της ιστορίας του είδους στην Ελλάδα. Από την άποψη αυτή στόχος των προτεινόμενων εισηγήσεων ζητείται να είναι όχι απλά να φωτίσουν μια επιμέρους πτυχή της οπερέτας αλλά να οριοθετήσουν μια συγκεκριμένη ερευνητική περιοχή στη μελέτη της, την οποία θα παρουσιάσουν συνοπτικά στα περιορισμένα χρονικά περιθώρια της ομιλίας τους στη διημερίδα, αλλά θα έχουν την ευκαιρία να καλύψουν πλήρως σε ένα σχετικό κεφάλαιο στον προγραμματιζόμενο τόμο. Από την άποψη αυτή οι προτάσεις που θα υποβληθούν και εγκριθούν καθιστούν τους δημιουργούς τους μέλη της συντακτικής επιτροπής της έκδοσης. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί πιθανότατα μια πρώτη συνάντηση εργασίας και διαμόρφωσης κοινής γραμμής πλεύσης μεταξύ τους ήδη πριν τη διημερίδα.
Στόχος της Εναλλακτικής Σκηνής δεν είναι να συνταχθούν απλώς κείμενα που θα παρουσιάζουν γεγονότα, δηλαδή τι παρουσιάστηκε, πότε, πού και από ποιους θιάσους, αλλά μελέτες που θα αναζητήσουν αιτίες και αποτελέσματα, το γιατί παρουσιάστηκαν συγκεκριμένα έργα σε συγκεκριμένες περιόδους, πώς γράφτηκαν/παραστάθηκαν και πώς έγιναν δεκτά από το κοινό, την κριτική αλλά και τον ίδιο τον κόσμο της οπερέτας. Με άλλα λόγια, αναμένεται να δοθεί έμφαση στην πρόσληψη της οπερέτας από την περίοδο που πρωτοεμφανίστηκε το είδος στις αθηναϊκές σκηνές μέχρι τις μέρες μας, στον αντίκτυπο που είχε το έργο των συνθετών και των συγγραφέων στα μουσικοθεατρικά δρώμενα τόσο της εποχής τους όσο και στα μεταγενέστερα χρόνια, στην οργάνωση και την λειτουργία των επαγγελματικών θιάσων και στη συνομιλία του είδους με τα άλλα (μουσικο)θεατρικά είδη αλλά και με τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της εκάστοτε περιόδου.
Γίνεται λοιπόν φανερό ότι οι ερευνήτριες/τές που θα συμμετάσχουν στο συγκεκριμένο εγχείρημα θα πρέπει να υιοθετήσουν μια διεπιστημονική προσέγγιση στην ανάλυση των μουσικών/ποιητικών κειμένων αλλά και των κοινωνικοπολιτικών και πολιτισμικών περικειμένων. Επιπλέον στόχος της διημερίδας θα είναι να ασχοληθούν συστηματικά με την οπερέτα νέοι/νέες επιστήμονες από πολλούς και διαφορετικούς κλάδους, ακόμη κι αν αυτό θ’ αποτελέσει την πρώτη τους αφορμή εμπλοκής με το είδος. Άλλωστε, η οπερέτα, που επί χρόνια αντιμετωπιζόταν υποτιμητικά από την επιστημονική κοινότητα, αρχίζει να προσελκύει παγκόσμια το ενδιαφέρον ερευνητών/τριών από πολλούς και διαφορετικούς τομείς, που το προσεγγίζουν πια από την πλευρά όχι μόνο της θεατρολογίας και της μουσικολογίας αλλά και από την αντίστοιχη των πολιτισμικών σπουδών, της συγκριτικής λογοτεχνίας, της κριτικής ανάλυσης λόγου, των κινηματογραφικών σπουδών, των κοινωνικών επιστημών, της φεμινιστικής θεωρίας, της μελέτης των έμφυλων ταυτοτήτων.

Ενδεικτικά ζητήματα που μπορεί να μελετηθούν από διαφορετικές σκοπιές είναι τα εξής:
• η απήχηση των έργων
• οι επιλογές ρεπερτορίου των οπερετικών θιάσων και γενικότερα οι θιασαρχικές πρακτικές και η οργάνωση των θιάσων του ελαφρού μουσικού θεάτρου
• οι κινηματογραφικές και οι ραδιοφωνικές διασκευές οπερετών
• τα ζητήματα έμφυλων/φυλετικών/κοινωνικών ταυτοτήτων που θέτουν συγκεκριμένα έργα
• η όρχηση και η όψη των παραστάσεων
• η αντιμετώπιση του είδους από το καλλιτεχνικό ρεπορτάζ και την κριτική
• η υιοθέτηση/αφομοίωση στοιχείων των ξένων οπερετών από τους Έλληνες δημιουργούς
• η παρουσίαση ξένων οπερετών από ελληνικούς θιάσους
• οι (δια)κειμενικές συνομιλίες ανάμεσα σε έργα διαφορετικών συνθετών

Αξίζει να σημειωθεί ότι κεντρικά ζητούμενα του εγχειρήματος είναι η κριτική επισκόπηση επιλογών και πρακτικών όσων εμπλέκονται στην παρουσίαση οπερετών τα τελευταία 110 χρόνια, η αμφισβήτηση παραστασιακών στερεοτύπων και καλλιτεχνικών εμμονών και η αποδόμηση του διπόλου «υψηλή και μαζική τέχνη». Η πραγματοποίηση ενός τέτοιου διεπιστημονικού εγχειρήματος θα αποτελέσει μια μοναδική ευκαιρία για τη σύνθεση ενός πολύχρωμου μωσαϊκού που θα αποτυπώνει τον πλούτο και την πολυμορφία του κόσμου της ελληνικής οπερέτας.

Καλείστε λοιπόν να υποβάλλετε περιληπτική πρόταση για εισήγηση στη διημερίδα, η οποία δεν θα ξεπερνά τις 300 λέξεις, μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2019 στην ηλεκτρονική διεύθυνση Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.. Οι εισηγήσεις θα είναι 20λεπτες ενώ προβλέπεται χρόνος δέκα λεπτών για συζήτηση με το κοινό. Συμπληρωματικά θα πρέπει να κατατεθεί ένα σύντομο βιογραφικό (ως 100 λέξεις) στο οποίο θα περιλαμβάνεται και η τωρινή σας ακαδημαϊκή, ερευνητική ή άλλη ιδιότητα.

Οι προτάσεις που θα υποβληθούν θα κριθούν από Επιστημονική Επιτροπή που θα σχηματίσει η Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ.

Οι ερευνήτριες/τές θα ενημερωθούν σχετικά με την αποδοχή της πρότασής τους έως τις 15 Απριλίου 2019.

Η επιστημονική διημερίδα «Ελληνική Οπερέτα: αναβίωση, συμβίωση, επιβίωση» ανήκει στην ενότητα του προγραμματισμού της Εναλλακτικής Σκηνής ΕΛΣ με τον τίτλο «ΗΜΕΡΕΣ ΜΟΥΣΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ» που εντάσσεται στην Πράξη «ΦΕΣΤΙΒΑΛΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΣΚΗΝΗΣ ΤΗΣ ΕΛΣ» (MIS 5004053) με κωδικό 2017ΕΠΑ08510107 (Άξονας 06 του Ε.Π. «ΑΤΤΙΚΗ») και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και από Εθνικούς Πόρους.