Human Nature

Μετά την εξαιρετικά επιτυχημένη παρουσίαση του τριπτύχου Human Behaviour στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, τη διαδικτυακή πλατφόρμα GNO TV και το θερινό φεστιβάλ Danza ai Chiostri στην πόλη Ρέτζο Εμίλια της Ιταλίας, το Μπαλέτο της ΕΛΣ επιστρέφει δριμύτερο με ένα νέο τρίπτυχο σύγχρονου χορού που φέρει τον τίτλο Human Nature. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο απάνθισμα νέων έργων σε χορογραφίες του «διεθνούς» Έλληνα Χάρη Γκέκα, του Αλβανού Γκεντιάν Ντόντα και του Διευθυντή του Μπαλέτου της ΕΛΣ Κωνσταντίνου Ρήγου, το οποίο θα παρουσιαστεί στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ για επτά συνολικά παραστάσεις, στις 12, 17, 18, 19, 22, 23 και 24 Μαρτίου 2023.

Το τρίπτυχο σύγχρονου χορού Human Nature ξεκινά ακριβώς από εκεί που σταμάτησε η προηγούμενη παραγωγή Human Behaviour και φέρνει τους χορευτές του συνόλου για μια ακόμη φορά αντιμέτωπους με τις ειδικές απαιτήσεις της μικρότερης κλίμακας και των σύγχρονων χορευτικών μορφών, αναδεικνύοντας παράλληλα τις ρυθμικές και αισθαντικές ποιότητες της μουσικής δημιουργίας τού σήμερα.

Το νέο πρόγραμμα εξερευνά οικουμενικές όψεις της ανθρώπινης κατάστασης μέσω της διεθνούς γλώσσας του σώματος, συναρμόζοντας ταυτόχρονα τις βαρύνουσες καλλιτεχνικές υπογραφές δύο διεθνώς διακεκριμένων χορογράφων: του Χάρη Γκέκα στο έργο Έκλειψη και του Γκεντιάν Ντόντα στο έργο Ο λόφος, πάνω σε πρωτότυπη μουσική δύο αξιόλογων συμπατριωτών τους: του ανερχόμενου Αποστόλη Κουτσογιάννη, σε συνεργασία με το Oros Ensemble, και του εδραιωμένου Τσέζαρ Αλιάι. To τρίπτυχο συμπληρώνει η χορογραφία του Κωνσταντίνου Ρήγου Τραγούδια χωρίς λόγια πάνω σε μουσική του Δημήτρη Τερζάκη, συνδετικός κρίκος των Human Behaviour και Human Nature, στην πρώτη διά ζώσης ελληνική παρουσίασή του.

Έκλειψη

O καταξιωμένος χορευτής, χορογράφος και ιδρυτής της ομάδας Strates Χάρης Γκέκας ζει και δημιουργεί στη Γαλλία, έχοντας διαγράψει μια επιτυχημένη καριέρα τόσο ως σολίστ του Μπαλέτου της Όπερας της Λυόν όσο και χάρη στις συνεργασίες του με σπουδαίους καλλιτέχνες. Η νέα του χορογραφία Έκλειψη, για την οποία υπογράφει επίσης το σκηνικό και τα κοστούμια, είναι ένα ερωτικό κάλεσμα που αποδίδει τα διαφορετικά στάδια της ακαταμάχητης αυτής παρόρμησης, πάνω σε μουσική του Αποστόλη Κουτσογιάννη σε συνεργασία με το Oros Ensemble. Μιλώντας για το έργο, ο χορογράφος σημειώνει: «Όταν σμίγουν δύο άτομα, είναι σαν να ολοκληρώνεται ένα έργο τέχνης, η πιο ζηλευτή μορφή επικοινωνίας απ’ όλες. Τα βήματα του έρωτα μας οδηγούν σε χημική, ενεργειακή και πνευματική εξέλιξη. Όπως απεικονίζουν ξυλογραφίες των αλχημιστών του 15ου αιώνα, το ερωτικό σμίξιμο θεωρούνταν πορεία μεταμόρφωσης προς ένα ιδανικό ερμαφρόδιτο. Ακολουθώντας τη ζεστασιά που πηγάζει από τη μουσική του στερνού συνεργάτη Αποστόλη Κουτσογιάννη, οι χορευτές ξετυλίγουν τη διαδικασία της μεταμόρφωσης αυτής. Με διάλογο και ισοτιμία απέναντι στον πόθο, χαρτογραφούν ευγενείς συνθήκες ανύψωσης της ψυχής. Μια αλληγορία προς την τωρινή κοινωνία, η οποία αντιμετωπίζει κατάλοιπα τοξικότητας κάθε φορά που ένα στοιχείο υπερισχύει, και οφείλει να μεταμορφωθεί η ίδια σε ένα σύνολο πιο ίσο και ανεκτικό, ορίζοντας συντεταγμένες που της ταιριάζουν».

Τραγούδια χωρίς λόγια

O διευθυντής του Μπαλέτου της ΕΛΣ Κωνσταντίνος Ρήγος βασίζει τη χορογραφία του δεύτερου σκέλους αυτού του «εναλλακτικού ταξιδιού» σε τρία έργα του καταξιωμένου συνθέτη Δημήτρη Τερζάκη, εμπνευσμένα από την αρχαιοελληνική κληρονομιά και τη νεότερη ελληνική ιστορία. Η λεπταίσθητη σύνθεση Λόγια του ανέμου (2009) αποτελείται από δέκα σύντομα «χαϊκού» για βιολί και πιάνο, το έργο Απόηχος της κόλασης Ι για σαξόφωνο και πιάνο (1992) αποτελεί τη συναισθηματικά φορτισμένη αντίδραση του συνθέτη στην αφόρητη ανάμνηση της γερμανικής κατοχής κατά την παιδική του ηλικία, την περίοδο 1941-1944, ενώ το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με το έργο για σόλο βιόλα Τραγούδια χωρίς λόγια (1994/2017), μια αποθέωση της μελωδίας στηριγμένη στο μουσικό σύστημα της αρχαιότητας: «Για να μπορέσουν να αποδοθούν οι απειροελάχιστες μελωδικές αποχρώσεις και οι ταχέως μεταβαλλόμενοι χαρακτήρες», σημειώνει ο συνθέτης, «η ερμηνεία αυτής της σύνθεσης μπορεί και πρέπει να είναι απείρως ελεύθερη, ποιητική, τραγουδιστική, απαγγελτική και, ναι, “παλιομοδίτικη” – όπως στο αρχαίο θέατρο».

O λόφος

Ο διακεκριμένος Αλβανός χορευτής και χορογράφος Γκεντιάν Ντόντα, με έδρα το Βερολίνο, μετράει μια αξιόλογη καριέρα με σημαντικό έργο. Στην πρώτη του συνεργασία με το Μπαλέτο της ΕΛΣ, υπογράφει το έργο Ο λόφος πάνω σε μουσική του σταθερού συνεργάτη και συμπατριώτη του Τσέζαρ Αλιάι, θέτοντας το ερώτημα: Πόσο μακριά είναι το παρελθόν; Η ιδέα για το έργο Ο λόφος προέρχεται από μια εικόνα που περιγράφει ο Ελβετός γλύπτης Αλμπέρτο Τζακομέττι στα Γραπτά του: «Έβλεπα τον εαυτό μου σε ένα παράξενο ξέφωτο, έναν αόριστα κυκλικό χώρο [...], τα όρια του οποίου [...] χάνονταν σε μια ατμόσφαιρα ταυτόχρονα πυκνή και ανάλαφρη, όπως και πολύ απαλή. Τριγύρω μου [...] μικροί λόφοι που εναλλάσσονταν σε ακαθόριστες, ασπρουδερές κατασκευές [...]. Όμως αυτοί οι λόφοι –αυτές οι κατασκευές– ήταν πολυσύνθετοι, περιτριγυρισμένοι από αντηχήσεις, κι εγώ αισθανόμουν πως ήταν χειρονομίες, ήχοι από φωνές, κινήσεις, κηλίδες, αισθήσεις από άλλη εποχή, μακριά η μια από την άλλη στον χρόνο [...]. Αυτές οι αισθήσεις που είχαν μετατραπεί σε αντικείμενα υπήρχαν ταυτόχρονα στον χώρο γύρω μου και με γέμιζαν με κατάπληξη…».