Ημέρες Λατρευτικής Μουσικής / Φεστιβάλ Πιάνου Εναλλακτικής Σκηνής ΕΛΣ 2022

Ο κύκλος συναυλιών Ημέρες Λατρευτικής Μουσικής και το Φεστιβάλ Πιάνου της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής επιστρέφουν σε ένα ενιαίο πρόγραμμα με έργα λατρευτικής μουσικής για σόλο πιάνο. Από τις 7 έως και τις 10 Απριλίου 2022 θα παρουσιαστούν τέσσερα μοναδικά ρεσιτάλ πιάνου διακεκριμένων σολίστ στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Πιάνου Θεσσαλονίκης και σε επιμέλεια του Χαράλαμπου Αγγελόπουλου.

Οι Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου (7/4), Δανάη Καρά (8/4), Βασίλης Βαρβαρέσος (9/4) και Γιώργος Φράγκος (10/4), αναγνωρισμένοι καλλιτέχνες με σπουδαία δραστηριότητα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ερμηνεύουν, σε τέσσερα ρεσιτάλ, δημοφιλή αλλά και λιγότερο γνωστά έργα του πιανιστικού ρεπερτορίου που καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα δημιουργών, από τον Μπαχ, τον Σοπέν και τον Λιστ μέχρι τον Μπάρτοκ, τον Μεσσιάν και τον Θεοδωράκη, πάντα με γνώμονα τις ποικίλες αποχρώσεις της κατάνυξης και της επικοινωνίας της δημιουργικής παρόρμησης με το θρησκευτικό συναίσθημα.

Αναλυτικά, το πρόγραμμα έχει διαμορφωθεί ως εξής:

Ρεσιτάλ της Αλεξάνδρας Παπαστεφάνου

7 Απριλίου 2022 / Ώρα έναρξης: 20.30 

Έργα Μπαχ-Παπαστεφάνου, Ραβέλ, Μπάρτοκ, Ζολιβέ

Τραγουδώντας την απώλεια. Ο θάνατος, όπως και ο φόβος για τον θάνατο αλλά και η λυτρωτική του διάσταση, αποτελούν σημαντικούς πυλώνες διαμόρφωσης της πίστης σε διαφορετικές θρησκείες.

Στο πρόγραμμα της Αλεξάνδρας Παπαστεφάνου τελετουργικοί χοροί της απώλειας και μοιρολόγια συνδιαλέγονται με καντάτες του Μπαχ – οι τελευταίες σε μεταγραφή για σόλο πιάνο από την ίδια τη σολίστ. Τα 4 μοιρολόγια του Μπάρτοκ επιλέγουν μια εσωστρεφή αντιμετώπιση του θανάτου με σποραδικές δυναμικές στιγμές συναισθηματικής αποφόρτισης. Αντίθετα, στον «Ταφικό χορό» του Γάλλου Ζολιβέ η θρηνητική ατμόσφαιρα απορρέει από την τελετουργική επαναληπτικότητα –με πολιτισμικές αναφορές στην Αφρική– και καταλήγει σε μια αναπόφευκτη κραυγή απόγνωσης. Η στιλιζαρισμένη Παβάνα του Ραβέλ προσφέρει μια από τις πιο συγκινητικές και χαρακτηριστικά μελωδικές ηχητικές αποδόσεις της πιο σκληρής απώλειας: ενός παιδιού.

Ρεσιτάλ της Δανάης Καρά

8 Απριλίου 2022 / Ώρα έναρξης: 20.30 

Έργα Μπαχ-Μπουζόνι, Μπαχ-Ζιλότι, Ξένου, Θεοδωράκη, Χατζιδάκι

 Κατανυκτικοί στοχασμοί για τα Πάθη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, της Ελληνικής Αντίστασης και της Ρωμιοσύνης.

Η συναυλία αποτυπώνει ηχητικά τον κατανυκτικό στοχασμό απέναντι όχι μόνο στο θείο αλλά και στις ελληνικές ιστορικές μνήμες. Τα δύο έργα του Μπαχ εισάγουν στο κλίμα της ενατένισης, ενώ ακολουθούν τέσσερα ελληνικά έργα τα οποία δεν έχουμε συχνά τη χαρά να απολαύσουμε συναυλιακά. Η μουσική του Αλέκου Ξένου, με ιδιότυπες αναφορές στους μανιερισμούς της ελληνικής εθνικής σχολής αλλά και στη μουσική του Σοστακόβιτς, φέρει τις μνήμες του εμφυλίου μέσα από μια οπτική αναζήτησης ενός καλύτερου αύριο για την Ελλάδα. Η Σονατίνα του Μίκη Θεοδωράκη, ατίθαση στη μορφολογική της αφήγηση και στις ποικίλες μουσικές της αναφορές, εκφράζει την αμεσότητα της καλλιτεχνικής βίωσης των πολιτισμικών και πολιτικών δημοσίων συζητήσεων. Ο δέκτης της αφιέρωσης της Σονατίνας Μάνος Χατζιδάκις στη Ρυθμολογία αναζητά τη βαθιά ώσμωση των στοιχείων της ρωμαίικής του ταυτότητας (δημοτικό τραγούδι / ρεμπέτικο) και την καλλιτεχνική του λύτρωση στους καημούς, τα οράματα, τις ευαισθησίες και τις διαψεύσεις μιας γενιάς που αναζήτησε την έκφραση της ελληνικότητας μέσα από την ελπίδα, τον στοχασμό αλλά και την αυτοκριτική – το έργο γράφτηκε στο Λονδίνο στη διάρκεια της δικτατορίας.

Ρεσιτάλ του Βασίλη Βαρβαρέσου

9 Απριλίου 2022 / Ώρα έναρξης: 20.30 

Έργα Μπαχ, Σοπέν, Λιστ, Ομπούχοφ, Μεσσιάν

Ο πιανιστικός ήχος ως υπέρβαση. Υπέρβαση του ανθρώπινου, αναζήτηση του αέναου, έκφραση του άφατου.

Το ρεσιτάλ του Βασίλη Βαρβαρέσου ξεκινάει με «το θέμα του Θεού» του Μεσσιάν και τον ήχο του πιάνου να παραπέμπει σε ένα στοχαστικό χορικό με αστρικές πινελιές. Στη συνέχεια, το Σκέρτσο αρ. 3 του Σοπέν εμβαθύνει σε μια πιο κοσμική αποτύπωση του χορικού, αλλά και της μνήμης που έφερε το περιβάλλον του εγκαταλελειμμένου μοναστηριού της Μαγιόρκας όπου έγινε η σύνθεσή του. Χορικά, αλλά με σαφή αναζήτηση του άγνωστου απείρου, θυμίζουν και ορισμένες από τις ιδιοσυγκρασιακές Προσευχές του Ρώσου μυστικιστή μοντερνιστή Ομπούχοφ. Το πρελούδιο και η φούγκα του Μπαχ που ακολουθούν προσφέρουν μια γήινη αποτύπωση του αέναου. Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με την υπερβατικής τεχνικής δυσκολίας Σονάτα του Λιστ, στην οποία γινόμαστε μάρτυρες της απύθμενης πνευματικής πάλης του ανθρώπου ανάμεσα στην ενοχή και στη χωρίς δεσμεύσεις αναζήτηση των χαρών και των ηδονών της ζωής.

Ρεσιτάλ του Γιώργου Φράγκου

10 Απριλίου 2022 /  Ώρα έναρξης: 19.30 

Έργα Λιστ, Μεσσιάν

Όταν το πιάνο μεσολαβεί προς τον Θεό. Η μουσική του Λιστ συνδιαλέγεται με αυτή του Μεσσιάν.

Στο πρόγραμμα του Γιώργου Φράγκου επικεντρωνόμαστε σε δύο συνθέτες οι οποίοι αναζήτησαν με απίστευτη φαντασία και ευρηματικότητα την καλλιτεχνική έκφραση της βαθιάς τους καθολικής πίστης. Στα έργα που θα ακουστούν, παρά τη χρονολογική απόσταση που τα χωρίζει, το πιανιστικό ηχόχρωμα γίνεται το όχημα της καλλιτεχνικής εξερεύνησης για την απόδοση της λατρείας προς τον Θεό και τη δημιουργία του. Η απαστράπτουσα πιανιστική ψηλή περιοχή άλλοτε παραπέμπει σε αστερισμούς και χαρμόσυνες καμπάνες και άλλοτε απεικονίζει την προσπάθεια εξύψωσης του ανθρώπου στο θεϊκό ανάστημα. Η σκοτεινή και μουντή χαμηλή περιοχή του πιάνου πρωταγωνιστεί σε στιγμές θρήνου και απόγνωσης, ενώ η μεσαία περιοχή, η οποία πλησιάζει περισσότερο στην καθημερινή ανθρώπινη ομιλία, δεσπόζει σε υφές παρακλητικών ή δοξαστικών χορικών και μελωδιών. Η συναυλία ολοκληρώνεται με την αποθεωτική πιανιστική αποτύπωση της φύσης ως έκφρασης του υπέρτατου θεϊκού μεγαλείου.

Η εκδήλωση «ΗΜΕΡΕΣ ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ / ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΠΙΑΝΟΥ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΣΚΗΝΗΣ ΕΛΣ 2022» ανήκει στην ενότητα του προγραμματισμού της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ με τον τίτλο «ΗΜΕΡΕΣ ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ» που εντάσσεται στην Πράξη «ΦΕΣΤΙΒΑΛΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΣΚΗΝΗΣ ΤΗΣ ΕΛΣ» (MIS 5004053) με κωδικό 2017ΕΠΑ08510107 (Άξονας 06 του Ε.Π. «ΑΤΤΙΚΗ») και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και από εθνικούς πόρους.