Μεσοπόλεμος | Γεννάδειος Βιβλιοθήκη

 Το Φεστιβάλ υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Μεσοπόλεμος | Γεννάδειος Βιβλιοθήκη

 Τρία από τα σπουδαιότερα έργα λόγιας ελληνικής μουσικής που γράφτηκαν την περίοδο του Μεσοπολέμου ερμηνεύει στους χώρους της Γενναδείου Βιβλιοθήκης η μεσόφωνος Μαργαρίτα Συγγενιώτου, με τον Απόστολο Παληό στο πιάνο. Πρόκειται για τα Τραγούδια της προσμονής του Γιάννη Κωνσταντινίδη, το τραγούδι Να μιλήσω; του Μανώλη Καλομοίρη σε ποίηση Κωστή Παλαμά και τις 10 Inventions του Δημήτρη Μητρόπουλου σε ποίηση Κωνσταντίνου Καβάφη.

Η ΜΟΥΣΙΚΗ: Η πνευματική συνοδοιπορία του Μανώλη Καλομοίρη με τον Κωστή Παλαμά προσδιόρισε το δημιουργικό έργο του σημαντικού αυτού Έλληνα συνθέτη. Ο Καλομοίρης μελοποίησε πλήθος ποιημάτων του Παλαμά ενώ μια Συμφωνία του, η 3η, ονομάστηκε «Παλαμική». Το συγκεκριμένο τραγούδι είναι το πρώτο της συλλογής Από τους Πεντασύλλαβους σε ποίηση του Παλαμά.
Σμυρνιός, όπως και ο Μανώλης Καλομοίρης, ο Γιάννης Κωνσταντινίδης έφυγε για μουσικές σπουδές στη Γερμανία λίγο πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922. Στη Γερμανία παρουσίασε την οπερέτα του Το μικρόβιο του έρωτα (1927), που ανέβασε πριν μερικά χρόνια και η Εθνική Λυρική Σκηνή. Εκείνη την περίοδο (1924) άρχισε να μελοποιεί τα Πέντε τραγούδια της προσμονής σε ποίηση του Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ, εργασία που τον απασχόλησε μέχρι το 1980.
Ο Δημήτρης Μητρόπουλος κατέληξε στις δέκα Inventions –Επινοήσεις– σε ποίηση του Κωνσταντίνου Καβάφη το 1924, επιλέγοντας από μία συλλογή δεκατεσσάρων ανάλογων συνθέσεών του. Τα κομμάτια οργανώθηκαν σε κύκλο αποτελούμενο από τέσσερις ενότητες [1. Τέσσερις κανόνες, 2. Δύο πασακάλιες, 3. Πρελούδιο και Φούγκα σε τέσσερις φωνές, 4. Pedale – Coda (Finale)], ο οποίος πρωτοπαρουσιάστηκε το 1927 στην αίθουσα συναυλιών του Ωδείου Αθηνών από την υψίφωνο Πόπη Σερτσίου και τον συνθέτη στο πιάνο.

Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ: Το κτίριο της Γενναδείου Βιβλιοθήκης σε σχέδια των Αμερικανών αρχιτεκτόνων Τζων βαν Πελτ και Στιούαρτ Τόμσον αποτελεί ετεροχρονισμένο δείγμα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής. Ο νεοκλασικισμός ξεκίνησε σε ευρωπαϊκές χώρες στα μέσα του 18ου αιώνα, βασιζόμενος κυρίως στην αρχιτεκτονική της Ελλάδας και της Ρώμης των κλασικών χρόνων. Άνθησε ιδιαίτερα στο Μόναχο και στη συνέχεια εισήχθη στην Αθήνα χάρη στους Βαυαρούς ως το κατεξοχήν αρχιτεκτονικό ύφος που ταίριαζε στην πρωτεύουσα του νεοϊδρυθέντος ελληνικού κράτους. Η ανέγερση της Γενναδείου σε αυτό το ύφος πραγματοποιήθηκε σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, ανάμεσα στα 1923 και 1925.

Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού
2ο Διαδικτυακό Φεστιβάλ Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Αντιστίξεις
Μια «συνήχηση» της λόγιας ελληνικής μουσικής με τη δημόσια αρχιτεκτονική
27 Σεπτεμβρίου – 31 Οκτωβρίου 2020
    nationalopera.gr, Facebook, YouTube, digitalculture.gov.gr

Η Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσιάζει το 2ο Διαδικτυακό Φεστιβάλ της, με τίτλο «Αντιστίξεις»*, σε καλλιτεχνική διεύθυνση Γιώργου Κουμεντάκη, το οποίο φωτίζει τη σχέση μεταξύ της λόγιας ελληνικής μουσικής και της αρχιτεκτονικής. Οι προβολές των βίντεο του Φεστιβάλ θα πραγματοποιηθούν από τις 27 Σεπτεμβρίου έως τις 31 Οκτωβρίου 2020 και θα παραμείνουν διαθέσιμες για το κοινό για 30 μέρες μετά την πρεμιέρα τους. Οι προβολές θα πραγματοποιούνται από το nationalopera.gr, και μέσω των σελίδων της ΕΛΣ σε Facebook και YouTube, καθώς και από τον ιστότοπο του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού digitalculture.gov.gr.

Αρχιτεκτονική και μουσική είναι δύο τέχνες που μοιράζονται πολλά: την πρωτοκαθεδρία της δομής, τη σημασία των σχημάτων, των αντιθέσεων, των υφών και τη βαθιά και άμεση επικοινωνία με τον θεατή. Μέσα από τον διάλογο των πρωταρχικών αυτών τεχνών, εμβληματικά κτίρια της Αθήνας συνομιλούν με σπουδαία έργα από το ιστορικό απόθεμα της λόγιας ελληνικής μουσικής. Ξεκινώντας από την Κρητική Αναγέννηση και φτάνοντας ως τις μέρες μας, έργα αρχιτεκτονικής και μουσικής ανάλογης τεχνοτροπίας και ιστορικής περιόδου αλληλοσυμπληρώνονται προσφέροντας μια γόνιμη εμπειρία στο κοινό. Απώτερος στόχος του Φεστιβάλ είναι η ανάδειξη της μουσικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της χώρας μας, καθώς η εικόνα των κτιρίων και οι ήχοι των έργων θα συνυπάρχουν αρμονικά και ισότιμα, διαδίδοντας στο κοινό την ελληνική μουσική και αρχιτεκτονική δημιουργία.

Τα γυρίσματα του Φεστιβάλ πραγματοποιήθηκαν σε κάποια από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονήματα της Αθήνας, όπως ο Ναός Αγίων Αποστόλων στην Αρχαία Αγορά, η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, το Γαλλικό Ινστιτούτο, το Μικρό Χρηματιστήριο, το Ωδείο Αθηνών και ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος». Στους χώρους αυτούς, σημαντικοί Έλληνες καλλιτέχνες ερμηνεύουν έργα των Λεονταρίτη, Κωνσταντινίδη, Καλομοίρη, Ραβέλ, Κουνάδη, Αδάμη, Δραγατάκη, Ξενάκη, Χατζή, Παπαδάτου, Αλεξιάδη κ.ά. Την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ υπογράφει ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής της ΕΛΣ Γιώργος Κουμεντάκης.

Ο Γιώργος Κουμεντάκης σημειώνει: «Όταν τον περασμένο Μάρτιο, μέσα στην πανδημία, ξεκινούσαμε τον σχεδιασμό ενός νέου διαδικτυακού καλλιτεχνικού προγράμματος, δεν μπορούσαμε να φανταστούμε την επιτυχία που θα σημείωνε το 1ο Διαδικτυακό μας Φεστιβάλ (Μάιος-Ιούνιος 2020), το οποίο συγκέντρωσε δεκάδες χιλιάδες θεατές σε καθεμιά από τις βιντεοπαραστάσεις του και πολλά θετικά σχόλια από όλο τον κόσμο.
Μετά από πολλά και απαιτητικά γυρίσματα μέσα στο καλοκαίρι, τώρα ήρθε η ώρα για το 2ο Διαδικτυακό Φεστιβάλ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, το οποίο έχει τίτλο Αντιστίξεις και φέρνει σε έναν δημιουργικό διάλογο τη λόγια ελληνική μουσική με τη δημόσια αρχιτεκτονική. Επιθυμία μας είναι να τιμήσουμε την ελληνική μουσική δημιουργία, από την Κρητική Αναγέννηση έως και σήμερα, φέρνοντας στο προσκήνιο μερικές από τις πιο σημαντικές συνθέσεις σπουδαίων Ελλήνων συνθετών, όπως ο Λεονταρίτης, ο Κωνσταντινίδης, ο Καλομοίρης, ο Κουνάδης, ο Αδάμης, ο Δραγατάκης, ο Ξενάκης, ο Χατζής, ο Παπαδάτος, ο Αλεξιάδης. Ζητήσαμε από διακεκριμένους καλλιτέχνες της ΕΛΣ, και όχι μόνο, να μελετήσουν και να ερμηνεύσουν τα εμβληματικά έργα της λόγιας μουσικής σε σημαντικά κτίρια από την ιστορική κληρονομιά της Αθήνας. Από τις 27 Σεπτεμβρίου έως τις 31 Οκτωβρίου, σας προσκαλούμε να ταξιδέψετε μαζί μας –από την οθόνη του υπολογιστή σας, το τάμπλετ ή και το κινητό σας– με όχημα τη μουσική και αρχιτεκτονική κληρονομιά μας και με σταθμούς την Κρητική Αναγέννηση, τον Μεσοπόλεμο, τη συνάντηση της παραδοσιακής με τη λόγια μουσική, τον μοντερνισμό, το σύμπαν του Ξενάκη και τον 21ο αιώνα».

* Αντίστιξη είναι ο τρόπος με τον οποίο συνδυάζονται με αρμονικό τρόπο πολλές μελωδίες – η ταυτόχρονη συνήχηση πολλών διαφορετικών μελωδιών. Ως όρος, και μάλιστα στον πληθυντικό, χρησιμοποιείται ευρύτερα για να περιγράψει την εναλλαγή διαφορετικών θεμάτων με αποτέλεσμα μια αρμονική σύνθεση.


Η Εθνική Λυρική Σκηνή ευχαριστεί τις Διοικήσεις της Εθνικής Τράπεζας, του Γαλλικού Ινστιτούτου, της Γενναδείου Βιβλιοθήκης, του Ωδείου Αθηνών, του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος», της Aegean Airlines, καθώς και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών για την παραχώρηση των χώρων γυρίσματος και για την εξαιρετική συνεργασία.

Η Εθνική Λυρική Σκηνή ευχαριστεί τα καλλιτεχνικά σώματα και τους καλλιτέχνες της που παραχώρησαν δωρεάν τα δικαιώματά τους προκειμένου να γίνει πράξη η μετάδοση των βιντεοπαραστάσεων του Φεστιβάλ δωρεάν για το κοινό στη δύσκολη αυτή συγκυρία.