Κουταλιανοί ή Το βάρος της ιστορίας

Ύστερα από την επιτυχημένη παρουσίαση του μελοδράματος Φροσύνη το 2017, η Ομάδα Μουσικού Θεάτρου Ραφή επιστρέφει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με την πρώτη αθηναϊκή παρουσίαση του έργου Κουταλιανοί ή Το βάρος της ιστορίας, μια συναρπαστική μουσικοεικαστική καντάτα σε συνεργασία με το μουσικό σύνολο Oros Εnsemble, τον συνθέτη Αποστόλη Κουτσογιάννη, τον ποιητή Μάριο Χατζηπροκοπίου και τον εικαστικό Πέτρο Τουλούδη. Το έργο –συμπαραγωγή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών με την Εθνική Λυρική Σκηνή– θα παρουσιαστεί για δύο μοναδικές παραστάσεις στην Αίθουσα Νίκος Σκαλκώτας την Παρασκευή 14 και το Σάββατο 15 Ιουνίου 2024, στις 21.00.

Η παράσταση Κουταλιανοί ή Το βάρος της ιστορίας φωτίζει στιγμές από τη ζωή των Κουταλιανών, όπως ονομάστηκαν οι Μικρασιάτες μασίστες σε διάφορες ιστορικές περιόδους: o μυθικός Παναγής Κουταλιανός και ο απόγονός του Δημήτρης, ο Χάρης Καρπόζηλος και o Γιάννης Κεσκελίδης ή Σαμψών, ο γίγαντας του ελληνικού κατς «Αττίλιο» ή «Ασιάτης» (sic). Οι Έλληνες μασίστες τέμνουν ακόμα την ιστορική μας μνήμη ως υπόμνηση: στα χωράφια, στις πλατείες, στους καλογυαλισμένους μυς και τις αλυσίδες τους προβάλλαμε τους πόθους για τις συλλογικές μας νίκες – και τις ήττες μας.

Μέσα από τον θρυλικό βίο αυτών των προσώπων, αναδύεται με αλληγορικό τρόπο η μετάβαση από τα τέλη του 19ου στις αρχές του 20ού αιώνα, με τους αλλεπάλληλους εκτοπισμούς, τη Μικρασιατική καταστροφή και τα ασφυκτικά πλέον σύνορα του νεοελληνικού κράτους. Κι αν το πεπρωμένο των ηρώων είναι ο διαρκής αγώνας μέχρι την τελική νίκη, γι’ αυτούς τους Μικρασιάτες «γίγαντες με τα πήλινα πόδια» η μοίρα ήταν, λίγο έως πολύ, προδιαγεγραμμένη, όπως η έκπτωτη αυτοκρατορία που τους ξέβρασε. Από τη ρώμη της νιότης και την παγκόσμια φήμη στο εύθραυστο σώμα του γήρατος: σε μια βαμμένη γενειάδα πρώην υπερανθρώπου που περιμένει κέρματα, πριν ταφεί στη λήθη.

Το έργο Κουταλιανοί ή Το βάρος της ιστορίας παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στον αρχαιολογικό χώρο της Ανακτορούπολης στο πλαίσιο του θεσμού του Υπουργείου Πολιτισμού «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός» το 2022.

Ομάδα Μουσικού Θεάτρου Ραφή

Η Ομάδα Μουσικού Θεάτρου Ραφή ιδρύθηκε το 2012 από τις λυρικές τραγουδίστριες Αναστασία Κότσαλη και Λητώ Μεσσήνη. Στόχο έχει την ανάδειξη πρωτότυπων προσεγγίσεων του γνωστού και άγνωστου λυρικού ρεπερτορίου, πολλές φορές σε πρώτη πανελλήνια παρουσίαση, και τον διάλογό του με τoν χορό, την ποίηση και τις εικαστικές τέχνες. Συνεργάζεται με την Εθνική Λυρική Σκηνή, το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης, τον θεσμό του Υπουργείου Πολιτισμού «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός» κ.ά. Επιμελήθηκε μουσικά εργαστήρια πάνω στην όπερα για παιδιά συμπράττοντας με τις Εκπαιδευτικές & Κοινωνικές Δράσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για την περίοδο 2022-2024. Το καλοκαίρι του 2021 εγκαινίασε στη Λήμνο το Kournos Music Festival, έναν νέο πολιτιστικό θεσμό, επιχορηγούμενο από το Υπουργείο Πολιτισμού, την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και τον Δήμο Λήμνου, που με κεντρικό άξονα την τέχνη του τραγουδιού επιθυμεί να συνομιλήσει με τους κατοίκους του νησιού μέσα από πολυθεματικές καλλιτεχνικές δράσεις.

Oros Ensemble

Το μουσικό σύνολο Oros Ensemble δημιουργήθηκε το 2020 από μια ομάδα νέων μουσικών που δραστηριοποιούνται σε Ελλάδα και εξωτερικό, με τη συνδρομή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και την υποστήριξη της ομάδας Vamvakou Revival, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Αναβίωσης της Βαμβακούς, που υλοποιείται με την οικονομική και ηθική υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Το σύνολο έχει πολύ έντονη συναυλιακή παρουσία σε όλη την Ελλάδα συμπράττοντας με τους μεγαλύτερους πολιτιστικούς φορείς (ενδεικτικά: Εθνική Λυρική Σκηνή, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός», Μicrodances Festival, Ημέρες Ρεθύμνου, Ανοιχτά Πανιά κ.ά.), ενώ ήδη προγραμματίζει συναυλίες σε Ελλάδα και εξωτερικό για τους επόμενους μήνες.

Πέτρος Τουλούδης

Eικαστικός καλλιτέχνης. Γεννήθηκε στον Βόλο. Ζει και εργάζεται μεταξύ Αθήνας και Τήνου. Aπόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών, έχει εργαστεί στους τομείς της αρχιτεκτονικής, της όπερας και του θεάτρου. Το διάστημα 2015-2017 υπήρξε υπότροφος της Ακαδημίας Schloss Solitude στη Στουτγάρδη. Είναι συνιδρυτής του Tinos Quarry Platform, ενός φόρουμ για τη σύγχρονη τέχνη που λειτουργεί από το 2015 ένα πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών στην Τήνο. Έχει πραγματοποιήσει δύο ατομικές εκθέσεις, ενώ έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό. Για την ΕΛΣ, έχει σχεδιάσει σκηνικά και κοστούμια για τις παραγωγές Η φόνισσα και Έσσεται ήμαρ… του Γιώργου Κουμεντάκη, ORFEAS2021, Europeras του Τζων Κέιτζ, H πριγκίπισσα και το μπιζέλι του Ερνστ Τοχ. Επίσης, έχει σκηνογραφήσει Το αθόρυβο πάτημα της αρκούδας (Στέγη Ιδρύματος Ωνάση), Unknown Dialects – 8 μουσικές διαλέξεις (Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου), Αναπνοή του Σάμιουελ Μπέκετ (Φεστιβάλ Μπέκετ, Θέατρο Σφενδόνη). Με την Ομάδα Μουσικού Θεάτρου Ραφή έχει συνεργαστεί στις παραγωγές Φροσύνη (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών), Ιδομενέας (Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου) και Κουταλιανοί ή Το βάρος της ιστορίας («Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός» 2022). Από το 2004 έως το 2010 εργάστηκε σε αρχιτεκτονικά έργα της λαϊκής αρχιτεκτονικής του Αιγαίου στην Τήνο.