Οι γάμοι του Φίγκαρο

To εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Οι Νέοι της Όπερας» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ολοκληρώνει την Τρίτη εκπαιδευτική περίοδό του με την παρουσίαση των Γάμων του Φίγκαρο του Β. Α. Μότσαρτ σε συναυλιακή μορφή, στο Αίθριο του Μουσείου Μπενάκη της Πειραιώς, σε μουσική διεύθυνση Μιχάλη Παπαπέτρου.

Οι «Νέοι της Όπερας» είναι ένα πρόγραμμα εκπαιδευτικού χαρακτήρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής που απευθύνεται σε νέους καλλιτέχνες, με στόχο να τους προσφέρει τη δυνατότητα να εξελίξουν και να παρουσιάσουν τις δυνατότητές τους σε ένα περιβάλλον εργασίας προστατευμένο αλλά και εποπτευόμενο από επαγγελματίες καταξιωμένους στο αντικείμενό τους. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα δοκιμάζονται λαμβάνοντας μέρος σε παραγωγές που παρουσιάζονται στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, στην Εναλλακτική Σκηνή, αλλά και σε άλλους χώρους, όπως το Θέατρο Τέχνης. Έως σήμερα, οι συμμετέχοντες του προγράμματος έχουν παρουσιάσει τον Ιδομενέα του Μότσαρτ, το δίπτυχο Αδελφή Αγγελική & Ο μανδύας του Πουτσίνι, τη Μεγαλοψυχία του Τίτου του Μότσαρτ και τους Καπουλέτους και Μοντέκκους του Μπελλίνι. Υπεύθυνος του προγράμματος είναι ο διακεκριμένος τενόρος Βαγγέλης Χατζησίμος.

Η θερινή παραγωγή των «Νέων της Όπερας» της ΕΛΣ για το 2020 δεν έχει σκηνική μορφή,όπως τα προηγούμενα χρόνια, λόγω των φετινών έκτακτων περιοριστικών μέτρων για την εξάπλωση του κορονοϊού. Στο πλαίσιο αυτό, οι Γάμοι του Φίγκαρο θα παρουσιαστούν σε συναυλιακή μορφή στο φιλόξενο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη της Πειραιώς με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του και την πολύ καλή ακουστική του. Η συναυλία θα δοθεί με τη σύμπραξη της Συμφωνικής Ορχήστρας του Δήμου Αθηναίων, υπό τη διεύθυνση του αρχιμουσικού Μιχάλη Παπαπέτρου.

Τους ρόλους ερμηνεύουν οι σπουδαστές του προγράμματος «Οι Νέοι της Όπερας» 2019/20, αλλά και παλιότεροι σπουδαστές του προγράμματος και καταξιωμένοι επαγγελματίες: Γιώργος Παπαδημητρίου, Κατερίνα Μήρτσιου, Κωνσταντίνος Μαυρογένης, Παρασκευή Συκιώτη, Μιράντα Μακρυνιώτη, Μαρία Γουγούση, Μαξίμ Κλονόφσκι, Ανδρέας Καραούλης, Ζωή Λιάπη, Μιχάλης Κατσούλης.

Οι γάμοι του Φίγκαρο πρωτοπαρουσιάστηκαν στη Βιέννη το 1786, τρία χρόνια πριν τη Γαλλική Επανάσταση. Το κείμενο του Λορέντσο ντα Πόντε, που βασίζεται στην πεντάπρακτη κωμωδία του Μπωμαρσαί Η τρελή ημέρα ή Ο γάμος του Φίγκαρο, απηχεί την ταραγμένη εποχή και την ένταση στις σχέσεις των διαφορετικών κοινωνικών τάξεων: του Κόμη και της Κόμησσας, και των υπηρετών τους Σουζάννας και Φίγκαρο. Συγκεκριμένα, η υπόθεση των Γάμων αφορά την προσπάθεια του Φίγκαρο και της Σουζάννας να πραγματοποιήσουν τον γάμο τους παρά τα εμπόδια που θέτει ο Κόμης.

Η αριστουργηματική μουσική του Μότσαρτ σκιαγραφεί με λιτά μέσα τον χαρακτήρα κάθε προσώπου. Εκτός από τις συνήθεις άριες για κάθε ρόλο και τα μεταξύ τους ντουέτα, ο συνθέτης δημιουργεί σύνολα απίστευτης φαντασίας, όπως το περίφημο σεπτέτο της Β΄ Πράξης: αρχικά ένα, στη συνέχεια δύο, τρία, τέσσερα, πέντε, έξι και τελικά επτά πρόσωπα συνομιλούν στη διάρκεια ενός συναρπαστικού μουσικού μέρους, το οποίο διαρκεί είκοσι λεπτά, χωρίς να χάνει την ευκρίνεια και τη δύναμή του. Πάνω απ’ όλα όμως, πρόκειται για ένα έργο του οποίου οι χαρακτήρες είναι κατεξοχήν ανθρώπινοι, με όλες τους τις όψεις, τις θετικές αλλά και τις σκοτεινές, να προβάλλονται ισότιμα στο φως.

Ο Μότσαρτ επιτυγχάνει να φωτίσει από πολλές διαφορετικές πλευρές τα πρόσωπα του έργου μέσα από την ορχήστρα, η οποία αναλαμβάνει σταθερά πρωταγωνιστικό ρόλο, καθώς το ύφος της μουσικής –νοσταλγικό, ζωηρό, αγωνιώδες, θυελλώδες ή ιλαρό– μας αποκαλύπτει περισσότερα για τον χαρακτήρα, τις σκέψεις και την ποιότητα των συναισθημάτων τους. Αλλά και το ποιητικό κείμενο του Ντα Πόντε έχει ζωηρό θεατρικό ρυθμό: οι απρόσμενες καταστάσεις έρχονται πάντα στην κατάλληλη στιγμή. Ακόμα και οι γελοιογραφικές υπερβολές, όπως, λόγου χάριν, η παρωδία έργων όπου «χαμένοι» συγγενείς ξαναβρίσκονται μετά από δεκαετίες, εντάσσονται με μεγάλη τέχνη. Με το μοναδικό δέσιμο ανάμεσα σε λόγο και μουσική, με τη νέα ισορροπία ανάμεσα σε κωμικά και σοβαρά στοιχεία, με την πρωταγωνιστική θέση που δίνουν στη μουσική, οι Γάμοι του Φίγκαρο ήταν πράγματι αυτό που ο Ντα Πόντε ονόμασε «ένα νέο είδος θεάματος» και άνοιξαν νέο κεφάλαιο στην ιστορία του λυρικού θεάτρου.


Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Οι Νέοι της Όπερας» ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2018 με στόχο να δώσει την ευκαιρία να αποκτήσουν εμπειρία εντός της Εθνικής Λυρικής Σκηνής νέοι καλλιτέχνες που έχουν ολοκληρώσει την εκπαίδευσή τους και βρίσκονται στα πρώτα βήματα της επαγγελματικής τους διαδρομής. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα δοκιμάζονται σε πραγματικό περιβάλλον εργασίας και λαμβάνουν μέρος σε παραγωγές όπερας. Από την έναρξη του προγράμματος έως σήμερα πολλοί καταξιωμένοι καλλιτέχνες έχουν αναλάβει τον σημαντικό ρόλο της καθοδήγησης των «Νέων της Όπερας», μεταξύ των οποίων οι Βαγγέλης Χατζησίμος, Βασίλης Παπαβασιλείου, Άντζελο Καβαλλάρο, Χριστίνα Γιαννακοπούλου, Τάσης Χριστογιαννόπουλος, Σοφία Κυανίδου, Δημήτρης Τηλιακός, Αγγελική Καθαρίου κ.ά.