Ο Ορφέας στον Άδη

Η νέα παραγωγή του Στούντιο Όπερα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής είναι η διάσημη οπερέτα του Ζακ Όφενμπαχ Ο Ορφέας στον Άδη, η οποία θα παρουσιαστεί στις 15 και 16 Ιουλίου στο θέατρο Ολύμπια, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Η παραγωγή του Ορφέα στον Άδη, σε μια αντισυμβατική σκηνοθεσία του Στέφαν Γκραίγκλερ, είναι το πρώτο στάδιο μιας παρουσίασης του έργου, που βρίσκεται σε εξέλιξη και θα ολοκληρωθεί κατά την επόμενη καλλιτεχνική περίοδο από την ΕΛΣ. Τη μουσική διδασκαλία και τη μουσική διεύθυνση έχει ο Υπεύθυνος Σπουδών του Στούντιο Όπερας, Νίκος Βασιλείου.

Ο Ορφέας στον Άδη είναι ένα από τα έργα σταθμούς στην ιστορία της οπερέτας και μία από τις πιο λαμπρές δημιουργίες του Ζακ Όφενμπαχ, του συνθέτη που περισσότερο από κάθε άλλον συνετέλεσε στο θρίαμβο της οπερέτας από τα μέσα του 19ου αιώνα.

Γραμμένος στην πρώτη του μορφή στα 1858, ο Ορφέας στον Άδη σηματοδοτεί την πρώτη ενασχόληση του Όφενμπαχ με την ελληνική μυθολογία. Καθώς παρουσιάζει τους Ολύμπιους θεούς σαν ασύδοτους γλεντζέδες του Παρισιού του 19ου αιώνα, ο Όφενμπαχ καταφέρνει να σχολιάσει (και μάλιστα διαχρονικά) τα ήθη και την ανηθικότητα της άρχουσας τάξης και της αριστοκρατίας.

Όταν πρωτοπαρουσιάστηκε στο Παρίσι το 1858 ο Ορφέας στον Άδη του Ζακ Όφενμπαχ συμπλήρωσε τον απίστευτο αριθμό των 228 παραστάσεων. Η ιλαρή αυτή σάτιρα της κοινωνίας της εποχής, που επικεντρωνόταν στον αυτοκράτορα και την Αυλή του, στην ουσία έβαλε τις βάσεις ενός νέου κωμικού είδους χάρη στο βιτριολικό κείμενο και την εκρηκτικά ρυθμική και μελωδική μουσική της.

Στην εκδοχή του Όφενμπαχ ο Ορφέας και η Ευρυδίκη δεν είναι διόλου ευτυχισμένο ζευγάρι: δεν βλέπουν την ώρα να απαλλαγούν ο ένας από την παρουσία του άλλου. Η Ευρυδίκη είναι ερωτευμένη με τον βοσκό Αρισταίο, που δεν είναι άλλος από τον Πλούτωνα, θεό του Κάτω Κόσμου. Όλα μοιάζει να πηγαίνουν κατ΄ ευχήν, καθώς ο Πλούτωνας αρπάζει την Ευρυδίκη και ο Ορφέας αποκτά επιτέλους την ηρεμία του. Όμως, η Κοινή γνώμη, που είναι κεντρικός χαρακτήρας σε αυτό το έργο, έχει αντίθετη άποψη. Είναι αποφασισμένη να μην επιτρέψει τέτοιες ανηθικότητες. Αρπάζει τον Ορφέα από το χέρι και τον οδηγεί στον Όλυμπο, ενώπιον των θεών, προκειμένου να ζητήσει να τον βοηθήσουν να φέρει πίσω την Ευρυδίκη.

Ξημερώνει στον Όλυμπο, όπου οι θεοί πεθαίνουν από πλήξη. Φτάνει ο Πλούτων, ο οποίος τους μιλά για τις γιορτές του Κάτω Κόσμου και τους ξεσηκώνει να επαναστατήσουν. Παράλληλα, η Κοινή γνώμη πετυχαίνει το σκοπό της και ο Δίας αποφασίζει να κατέβει στο βασίλειο του Πλούτωνα να ξεκαθαρίσει τα πράγματα. Μαζί του και οι υπόλοιποι Ολύμπιοι.
Στον Κάτω Κόσμο ο Δίας εντοπίζει την Ευρυδίκη. Βλέποντάς την, τη θέλει για τον εαυτό του. Αποφασίζει να την κατακτήσει, καταφεύγοντας σε μία από τις διάσημες μεταμορφώσεις του. Αυτή τη φορά μεταμορφώνεται σε… μύγα. Οι υπόλοιποι θεοί διασκεδάζουν ξέφρενα, όταν φτάνει η Ευρυδίκη, μεταμφιεσμένη σε μαινάδα. Την ακολουθεί ο Δίας, ο οποίος όμως δεν γνωρίζει άλλο χορό από το βαρετό μενουέτο. Η ομήγυρη τον παρασύρει στο περίφημο «Γκαλόπ της κόλασης». Ενθουσιασμένος, ο Δίας σκαρφίζεται ένα τέχνασμα ώστε να κρατήσει την Ευρυδίκη: ορίζει, πως εάν φεύγοντας ο Ορφέας κοιτάξει πίσω, θα τη χάσει για πάντα. Όμως, η Κοινή γνώμη, υποψιασμένη, δεν αφήνει από τα μάτια της τον Ορφέα, μη τυχόν την εξαπατήσει. Τότε, ο Δίας ρίχνει ένα κεραυνό, που ξαφνιάζει όλους και κάνει τον Ορφέα να κοιτάξει πίσω του. Χάνει οριστικά την Ευρυδίκη, ενώ ο Δίας φροντίζει η όμορφη θνητή να μην μείνει ούτε στα χέρια του Πλούτωνα και την μεταμορφώνει σε βάκχη.

Στη Γαλλική γλώσσα με ελληνικούς υπέρτιτλους