Ντον Τζοβάννι

 Αποκλειστικός Δωρητής

Η Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσιάζει τον θρυλικό Ντον Τζοβάννιτου Μότσαρτ με τη μορφή της «Όπερας της Βαλίτσας», μια δράση που έχει αγκαλιάσει το κοινό τα τελευταία δύο χρόνια, σε όλη την Ελλάδα. Πρόκειται για μια ευέλικτη και αεικίνητη παραγωγή όπερας, η οποία παρουσιάζεται σε απρόσμενους χώρους, εκτός παραδοσιακών θεάτρων, με συνοδεία πιάνου και με τους καταξιωμένους πρωταγωνιστές της ΕΛΣ.
Με δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Ταξίδι προς το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος»

Η σκηνοθεσία του Αλέξανδρου Ευκλείδη σκιαγραφεί τα περίπλοκα κίνητρα των ηρώων τους οποίους βγάζει από το ροκοκό κάδρο που ορίζει το λιμπρέτο και τους τοποθετεί στη σημερινή εποχή. Ο σκηνοθέτης έχει παρουσιάσει δουλειές του στην Εθνική Λυρική Σκηνή, στο Φεστιβάλ Αθηνών, στη βερολινέζικη Neuköllner Oper, στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, στην Όπερα Θεσσαλονίκης, στις Όπερες των Ζητιάνων κ.ά.

Η «Όπερα της Βαλίτσας» ξεκίνησε το 2011 από την Εθνική Λυρική Σκηνή σαν μια καλλιτεχνική δράση που είχε κύριο σκοπό να συναντήσει και να γοητεύσει ένα νέο κοινό, μυώντας το στο μαγικό κόσμο της όπερας και του λυρικού ρεπερτορίου. Η παραγωγή της «Όπερας της Βαλίτσας» είναι ευέλικτη και ταξιδεύει σε απρόσμενους χώρους (πνευματικά κέντρα, μουσεία, βιβλιοθήκες και αρχαιολογικούς χώρους) με τη συνοδεία των εξαιρετικών τραγουδιστών της ΕΛΣ, με ένα πιάνο αντί για ορχήστρα και όλα της τα σκηνικά... μέσα σε μια βαλίτσα.

Η νέα παραγωγή της «Όπερας της Βαλίτσας» διηγείται την ιστορία του Ισπανού ευγενούς Ντον Τζοβάννι, του βλάσφημου άντρα που οι άνδρες θαυμάζουν για το θάρρος του και οι γυναίκες για τη σκανδαλώδη φήμη του. Ο Ντον Τζοβάννι μοιάζει ένας άνθρωπος χωρίς αισθήματα, χωρίς συμπόνια, χωρίς αίσθηση του δικαίου. Ταυτόχρονα όμως ενσαρκώνει τις αξίες του Διαφωτισμού και του ορθού λόγου, του ανθρώπου που είναι κύριος του εαυτού του και των επιθυμιών του, που ορίζει τη μοίρα του και δεν στέκεται πλέον με φόβο απέναντι στο Θεό.

Ο σκηνοθέτης της παράστασης, Αλέξανδρος Ευκλείδης σημειώνει:

«Ο Ντον Τζοβάννι ανήκει στον στενό πυρήνα του φανταστικού μουσείου αριστουργημάτων του σύγχρονου Δυτικού πολιτισμού, κάπου ανάμεσα στην Καπέλα Σιξτίνα, την Θεία Κωμωδία, τοΈγκλημα και τιμωρία, την 9η Συμφωνία του Μπετόβεν και τοΠεριμένοντας τον Γκοντότου Μπέκετ. Ωστόσο, παρόλο το μεγαλείο με το οποίο τον έχουμε επενδύσει, ο Ντον Τζοβάννι γράφτηκε για μια σκηνή εξαιρετικά μικρών διαστάσεων και ως κωμωδία. Η σμίκρυνση των μεγεθών και η επιστροφή στον κωμικό χαρακτήρα του έργου υπήρξαν, στην παράσταση της «Όπερας της Βαλίτσας», οι δύο βασικοί στόχοι μέσα από τους οποίους αναδεικνύονται στοιχεία του έργου, που ο συνήθης γιγαντισμός των παραστάσεων υποβαθμίζει. Αν και χρειάστηκε να παραλείψουμε μεγάλο μέρος του μουσικού υλικού, για να φτάσουμε σε μία λογική για τις συνθήκες διάρκεια, τα μουσικά επιχειρήματα του Μότσαρτ φτάνουν ατόφια στον θεατή. Η παράστασή μας δεν είναι από αυτές που έχουν άποψη για το έργο. Επιχειρούμε περισσότερο να αναδείξουμε τα κίνητρα των χαρακτήρων που περιστοιχίζουν την αδιαμφισβήτητα κεντρική μορφή του έργου, τον Ντον Τζοβάννι. Ο Μότσαρτ, με το μνημειώδες μουσικοθεατρικό του χιούμορ, προίκισε τα πρόσωπά του με έναν αδιανόητο πλούτο χαρακτηρολογικών λεπτομερειών,τις οποίες επιχειρούμε να διαβάσουμε με παιγνιώδη τρόπο, συμπληρώνοντας στην ευαισθησία του 18ου αιώνα δικές μας πινελιές, αναγνωρίσιμες στον σημερινό θεατή. Η παράστασή μας, επίσης, δεν συνδιαλέγεται με τη μεταφυσική, όπως συχνά συμβαίνει σε παραστάσεις του έργου. Διαβάζει τους χαρακτήρες στο εδώ και στο τώρα κι ήταν αυτός ο λόγος που θελήσαμε να τους βγάλουμε από το ροκοκό τους κάδρο για να τους προσγειώσουμε στη σύγχρονη εποχή: όχι για να τους οικειοποιηθούμε, αλλά για να τους καταλάβουμε».

Η παράσταση πραγματοποιείται με τη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Ταξίδι προς το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος».

Σε συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή και την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και σημείο αφετηρίας των δράσεων τις δημοτικές βιβλιοθήκες Αθήνας, Ηλιούπολης, Χαϊδαρίου, Χαλανδρίου και Κερατσινίου-Δραπετσώνας, το πρόγραμμα περιλαμβάνει εκτός από τις παραστάσεις της «Όπερας της Βαλίτσας», αναγνώσεις αγαπημένων βιβλίων από δημοφιλείς καλλιτέχνες, εργαστήρια νέων για τη δημιουργία ψηφιακών ταινιών μικρού μήκους, δράσεις ευαισθητοποίησης του κοινού για τους χώρους πρασίνου σε συνεργασία με τη μη κερδοσκοπική οργάνωση WWF, καθώς και εργαστήρια ρητορικής (debate) επικεντρωμένα στους προβληματισμούς των σημερινών νέων.

Είναι η πρώτη φορά που οι τρεις λειτουργικές πτυχές του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) αναφορικά με τις καλλιτεχνικές προοπτικές της ΕΛΣ στις νέες εγκαταστάσεις, την κοινωνική διάσταση της Εθνικής Βιβλιοθήκης και την περιβαλλοντική ταυτότητα του Πάρκου Σταύρος Νιάρχος θα συναντηθούν σε κοινές δράσεις και θα έρθουν σε διάλογο.