Πασχαλινή συναυλία με έργα Βιβάλντι, Φωρέ και Κέρνις

Η Ορχήστρα και η Χορωδία της ΕΛΣ ερμηνεύουν έργα Αντόνιο Βιβάλντι (Στάμπατ Μάτερ), Γκαμπριέλ Φωρέ (Ρέκβιεμ) και Άαρον Τζαίυ Κέρνις (Musica Celestis) στην καθιερωμένη τους Πασχαλινή Συναυλία.

Ο Αμερικανός συνθέτης Άαρον Τζαίυ Κέρνις έγραψε το Musica Celestis 1990. Αρχικά είχε μορφή κουαρτέτου εγχόρδων, σύντομα όμως αναπτύχθηκε σε σύνθεση για ορχήστρα εγχόρδων. Το σύντομο λυρικό έργο μοιάζει να εξερευνά «ουράνιες αρμονίες». Αρκετοί μελετητές σημειώνουν συγγένεια με το περίφημο «Αντάτζιο» του Σάμιουελ Μπάρμπερ, εμβληματική σύνθεση της αμερικανικής μουσικής, αναγνωρίζοντας αντίστοιχα σοβαρή, τελετουργική διάθεση· ορισμένοι μιλούν για ύμνο στον Θεό. Γεννημένος το 1960, ο Κέρνις ξεκίνησε τις μουσικές του σπουδές μελετώντας πιάνο και βιολί. Φοίτησε στη Μουσική Σχολή του Μανχάταν, στο Ωδείο του Σαν Φρανσίσκο και στο πανεπιστήμιο του Γέηλ, όπου ανάμεσα σε άλλους είχε δάσκαλο τον συνθέτη Τζον Άνταμς. Έργα του έχουν παιχτεί, μεταξύ άλλων, από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Νέας Υόρκης και τη Συμφωνική Ορχήστρα του Σαν Φρανσίσκο.

Το Ρέκβιεμ [Λειτουργία εις κεκοιμημένους] έργο 48 είναι ένα από γνωστότερα έργα του Γάλλου συνθέτη Γκαμπριέλ Φωρέ. Δεν γράφηκε για συγκεκριμένο πρόσωπο, αλλά σύμφωνα με τον συνθέτη «από ευχαρίστηση, αν μου επιτρέπεται να πω κάτι τέτοιο!». Ως δάσκαλος χορωδίας αλλά και οργανίστας, ο Φωρέ αναζητούσε ένα θρησκευτικό χαρακτήρα διαφορετικό από το κοσμικό ύφος των Ιταλών και το μεγαλεπήβολο των Γερμανών συναδέλφων του. Η δική του μελοποίηση του Ρέκβιεμ είναι τρυφερή, χαμηλόφωνη και εσωστρεφής. Η οριστική του εκδοχή του έργου για μεγάλη ορχήστρα ολοκληρώθηκε το 1899/90. Παραμένει ανοιχτό εάν προέρχεται από το χέρι του Φωρέ ή εάν αποτελεί εργασία μαθητών του. Παρουσιάστηκε στις 6 Απριλίου 1900 στο Τροκαντερό υπό τη διεύθυνση του Εζέν Υζαΰ.

Συνθέτης σήμερα ιδιαίτερα δημοφιλής, μέχρι τα μέσα στου 20ού αιώνα ο Αντόνιο Βιβάλντι ήταν όνομα γνωστό μονάχα σε πολύ λίγους. Αξίζει να αναλογιστεί κανείς ότι η πρώτη ηχογράφηση των διάσημων Τεσσάρων εποχών πραγματοποιήθηκε μόλις το 1939 ενώ εκείνη χάρη στην οποία τα τέσσερα κοντσέρτα του έργου έγιναν διάσημα χρονολογείται από 1948. Παρότι αρκετοί γνωρίζουν ότι ο Βιβάλντι υπήρξε παπάς, στη συνείδηση των περισσότερων έχει καταγραφεί ως συνθέτης κοσμικής μουσικής. Κι όμως, δεν είναι λίγα τα έργα θρησκευτικής μουσικής που συνέθεσε. Το Στάμπατ Μάτερ [«Στέκει η Μήτηρ τεθλιμμένη»] είναι ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα. Βασίζεται στο γνωστό κείμενο, που αποδίδεται στον φραγκισκανό Γιακοπόνε ντα Τόντι [1230-1306] και έχει μελοποιηθεί από πάρα πολλούς συνθέτες από την εποχή του Ζοσκέν ντε Πρε [περ.1450-1521] ως τις μέρες μας. O Βιβάλντι αξιοποιεί τις δέκα από τις είκοσι στροφές, τις οποίες οργανώνει σε οκτώ μέρη. Δεν ακολουθεί τη συνήθη στα έργα του εναλλαγή ανάμεσα σε αργές και ζωηρές ενότητες: όλα τα μέρη στο Στάμπατ Μάτερ είναι αργά, με μικρές διαβαθμίσεις. Βασικό κριτήριο των επιλογών του συνθέτη μοιάζει το κείμενο, στο οποίο ανταποκρίνεται με μεγάλη φαντασία. Αφηγηματικά μέρη, τραγουδιστή απαγγελία ή άριες με διανθίσεις υπηρετούν κάθε φορά το πνεύμα των στίχων, με τη μουσική να παρακολουθεί τον ρυθμό και τις εναλλαγές του λόγου.