Page 21 - Εκπαιδευτικό εγχειρίδιο

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Το τραγούδι στην όπερα 21

ΤΟ ΤΡΑΓΟYΔΙ Πριν ξεκινήσουμε την προετοιμασία για τη συμμετοχή μας
στην όπερα, ας μάθουμε κάποια βασικά στοιχεία για τα είδη
ΣΤΗΝ OΠΕΡΑ τραγουδιού που συναντάμε συχνά στην όπερα.
Αν έχετε ήδη παρακολουθήσει όπερα, ή ακόμα κι αν δεν έχετε
προλάβει ως τώρα να παρακολουθήσετε και Η Ωραία Ελένη
του Όφενμπαχ είναι η πρώτη εμπειρία όπερας για σας, θα
παρατηρήσατε πως η αφήγηση της πλοκής, με άλλα λόγια το
σενάριο της όπερας, μεταφέρεται από τους πρωταγωνιστές στο
κοινό μέσα από το τραγούδι.

Στην όπερα, λοιπόν, συναντάμε δύο βασικά είδη τραγουδιού,
την άρια και το ρετσιτατίβο, αλλά και μέρη όπου συμμετέχουν
περισσότεροι τραγουδιστές. Δείτε λοιπόν παρακάτω μερικούς
βασικούς ορισμούς:

Άρια

Το «τραγούδι» στην όπερα. Οι άριες είναι τα μέρη εκείνα όπου τα
συναισθήματα και οι σκέψεις των χαρακτήρων εκφράζονται μουσικά,
μέσω μελωδικών τραγουδιών με τη συνοδεία της ορχήστρας.
Επιπλέον, αρκετές φορές στις όπερες, τα τραγουδιστικά μέρη δεν
ερμηνεύονται μονάχα από έναν ρόλο, αλλά μπορούν να ερμηνεύονται
από δύο, τρεις ή και τέσσερις τραγουδιστές-ρόλους παράλληλα.

Ρετσιτατίβο
Το μέρος της όπερας όπου οι χαρακτήρες απαγγέλλουν μελωδικά,
μιμούμενοι την ομιλία. Σε αντίθεση με τις άριες, όπου η μουσική
ορίζει την εκφορά του λόγου και γίνονται συχνά επαναλήψεις, στο
ρετσιτατίβο οι τραγουδιστές μιμούνται τον ρυθμό της ομιλίας και δεν
επαναλαμβάνουν το κείμενο.

Το ρετσιτατίβο βοηθά την εξέλιξη της πλοκής, ενώ οι άριες
παρουσιάζουν τον συναισθηματικό κόσμο των ηρώων και δίνουν την
ευκαιρία στους τραγουδιστές να δείξουν στο κοινό τις τεχνικές τους
ικανότητες.

Ντουέτο
Όταν δύο τραγουδιστές ερμηνεύουν την ίδια άρια. Αντίστοιχα,
ανάλογα με τον αριθμό των τραγουδιστών, υπάρχει το τρίο (για τρεις
τραγουδιστές) και το κουαρτέτο (για τέσσερις τραγουδιστές).

Τέλος, πιο σπάνια, μπορεί να συναντήσουμε και τραγουδιστικά μέρη
τα οποία καλείται να τραγουδήσει μια χορωδία, κάτι αντίστοιχο με τη
δική μας περίπτωση.

Χορωδιακά μέρη
Τα μέρη εκείνα όπου συμμετέχει η χορωδία, δηλαδή ένας μεγάλος
αριθμός τραγουδιστών που τραγουδούν ταυτόχρονα. Η χορωδία
είναι χωρισμένη σε τέσσερις φωνές (σοπράνο, κοντράλτο, τενόρος,
μπάσος) και τη διευθύνει ο διευθυντής χορωδίας.

Στην όπερα, η χορωδία τραγουδά στις σκηνές όπου συμμετέχει ένα
πλήθος ανθρώπων και παίρνει μέρος κανονικά στην πλοκή.