Δια-λογισμοί επί των επτά τελευταίων Λόγων του Ιησού επάνω στον Σταυρό

Βασισμένη στο έργο Οι επτά τελευταίοι Λόγοι του Λυτρωτή μας στον Σταυρό [Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuze], Hob. XX:1b (1787) του Γιόζεφ Χάυντν (1732-1809)

Ο ίδιος ο Γιόζεφ Χάυντν περιγράφει γλαφυρά την τελετουργία της Μεγάλης Παρασκευής στον καθεδρικό της πόλης Κάδιθ στην Ανδαλουσία για την οποία, εν έτει 1785, του ζητήθηκε να συνθέσει επτά αργά μέρη για καθέναν από τους επτά τελευταίους Λόγους του Ιησού στον Σταυρό: «Από τους τοίχους, τα παράθυρα και τις κολώνες της εκκλησίας ήταν κρεμασμένο μαύρο ύφασμα ενώ οι πόρτες ήταν ερμητικά κλειστές και μόνο ένα μεγάλο λυχνάρι κρεμόταν από το κέντρο της στέγης, σπάζοντας το πανηγυρικό σκοτάδι». Έντονη θεατρικότητα, κατανυκτική ατμόσφαιρα, σε μια τρίωρη λειτουργία για τα τελευταία λόγια του Ιησού – απαύγασμα της επίγειας δράσης του. Οι επτά Λόγοι βρίσκονται διάσπαρτοι στις εξιστορήσεις των Παθών όπως καταγράφονται στα τέσσερα Ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης. Συγκεντρώθηκαν από πολλούς συγγραφείς, ήδη από τον 2ο αιώνα μ.Χ., και σταδιακά συστηματοποιήθκαν σε μια προσπάθεια της πρώιμης χριστιανικής θεολογίας να εδραιώσει τη διδασκαλία της με μια συνεπή και μεστή εξιστόρηση της ζωής, των παθών και του θανάτου του Ιησού. Η σειρά των Λόγων που γνωρίζουμε σήμερα παραδοσιακά ερμηνεύεται ως αναφορά στις έννοιες της συγχώρεσης, της σωτηρίας, της σχέσης-συγγένειας, της εγκατάλειψης, της απελπισίας, του θριάμβου και της επανένωσης. Με την επιτέλεση μιας εναλλακτικής, παραλλαγμένης μορφολογίας των Λόγων και της μουσικής του Χάυντν, η μουσική αυτή παράσταση για αφηγητή και κουαρτέτο εγχόρδων σε δραματουργική επιμέλεια της βιολίστριας Φανής Βοβώνη επιδιώκει να τους αναγνώσει και να τους αφουγκραστεί εκ νέου.

Σύντομα βιογραφικά σημειώματα

Φανή Βοβώνη

Σπούδασε βιολί με τον Χέλφρηντ Φίστερ στο Κρατικό Ωδείο της Καρινθίας στο Κλάγκενφουρτ και με τον Έρνστ Κόβατσιτς (Πανεπιστήμιο Μουσικής και Ερμηνευτικών Τεχνών Βιέννης) από όπου και αποφοίτησε με διάκριση (2007). Παράλληλα σπούδασε μπαρόκ βιολί με τον Χίρο Κουροσάκι και αργότερα με τον Ράινχαρτ Γκαίμπελ στο Πανεπιστήμιο Μοτσαρτέουμ στο Ζάλτσμπουργκ. Ακολούθησαν μεταπτυχιακές σπουδές στην εφαρμοσμένη δραματουργία στη Βιέννη (2021). Υπήρξε μέλος της Ορχήστρας Νέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και της Μπαρόκ Ορχήστρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δραστηριοποιείται συστηματικά στην ιστορική ερμηνεία καθώς και στη σύγχρονη μουσική ενώ επικεντρώνεται σε ζητήματα δραματουργίας της μουσικής εκτέλεσης. Συνεργάζεται με σύνολα όπως τα Klangforum Wien, Καμεράτα Σάλτσμπουργκ, Barruco, Concerto Stella Matutina, Il Pomo d’Oro, Black Page Orchestra, Ex Silentio, Latinitas Nostra κ.ά. Έχει εμφανιστεί σε φεστιβάλ και σε αίθουσες συναυλιών σε Ευρώπη, Αμερική, Ασία και Αφρική, ενώ πρωτοεργάστηκε ως δραματουργός στα φεστιβάλ Ημέρες Μουσικής και Θεάτρου Βιέννης (2019) και WUK Βιέννη (2020).

Χρήστος Θάνος

Ηθοποιός, σκηνοθέτης και μουσικός. Είναι απόφοιτος της Ανώτερης Σχολής Δραματικής Τέχνης Αθηνών Γιώργος Θεοδοσιάδης. Έχει σπουδάσει πιάνο, κιθάρα, αρμονία και σύνθεση. Είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του Our Festival. Έχει σκηνοθετήσει τις παραστάσεις: Οι απόγονοι του ιδίου και της Ηρώς Μπέζου, Όφις και κρίνο του Νίκου Καζαντζάκη, Συνέντευξη και Το παιχνίδι των Κράουζερ της ομάδας Εμείς, Σύγνεφο με παντελόνια του Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι, Το ποτάμι του Τζεζ Μπάτεργουορθ, Για κανέναν πάνω δεν είναι εύκολα κάτω του ιδίου και της Ηδύλης Τσαλίκη. Ως ηθοποιός έχει συνεργαστεί με: Θεόδωρο Τερζόπουλο, Δήμητρα Τρυπάνη, Λουκά Θάνο, Σπύρο Ευαγγελάτο, Κοραή Δαμάτη, Χριστόφορο Χριστοφή, Βασίλη Νικολαΐδη κ.ά. Έχει συνθέσει τη μουσική για θεατρικές παραστάσεις. Είναι ιδρυτής της θεατρικής ομάδας του Καταστήματος Κράτησης Γυναικών Ελαιώνα Θήβας και εκπαιδευτής στο «Open Days – προσομοίωση δραματικής σχολής για μικτή ομάδα» του πολιτιστικού οργανισμού liminal.

Φαίδων Μηλιάδης

Γνώρισε το βιολί με τον Κώστα Βοζίκη και την Ιρίνα Ντράγνεβα στο Νέο Ωδείο Θεσσαλονίκης. Συνέχισε τις σπουδές του στο Βασιλικό Κολλέγιο Μουσικής του Λονδίνου και μεταπτυχιακά στο Βασιλικό Κονσερβατόριο Βρυξελλών με τους Άντριαν Λιβάιν και Κάτι Σεμπεστιέν, με υποτροφία του ΙΚΥ. Ασχολήθηκε κυρίως με τη μουσική δωματίου, δίνοντας πληθώρα συναυλιών και συμμετέχοντας σε φεστιβάλ και διαγωνισμούς σε σημαντικές αίθουσες της Ευρώπης, ενώ παράλληλα συμμετείχε σε περιοδείες της Ορχήστρας Νέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε Ευρώπη και Αμερική. Πλέον, δραστηριοποιείται στην Αθήνα όπου συνεργάζεται τακτικά με σημαντικούς καλλιτέχνες και σύνολα μουσικής δωματίου ενός ευρέως φάσματος, από τον χώρο της παλαιάς μουσικής μέχρι της μουσικής του 21^ου αιώνα. Ως σολίστ, έχει συμπράξει με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης και την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών όπου διετέλεσε Εξάρχων από το 2021, ενώ από το 2023 είναι Κορυφαίος Α΄ στα δεύτερα βιολιά. Είναι ιδρυτικό μέλος του πιάνο τρίο elGreco, με το οποίο εμφανίζεται συχνά εντός και εκτός Αθηνών.

Ντέιβιντ Μπόγκοραντ

Δανοαμερικανός βιολονίστας και βιολιστής, σπούδασε βιολί με υποτροφία στο Κονσερβατόριο Όμπερλιν των ΗΠΑ με τον καθηγητή Μίλαν Βίτεκ, μπαρόκ βιολί με την Μαίριλυν ΜακΝτόναλντ και μαθήματα βιόλας με την Κάρεν Ρίτσερ. Στην Ελλάδα απέκτησε δίπλωμα βιόλας στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης με άριστα παμψηφεί και βραβείο. Έκανε το ντεμπούτο του στο βιολί με την ορχήστρα της Εθνικής Δανικής Ραδιοφωνίας και έχει συμπράξει ως σολίστ στο βιολί και βιόλα με διάφορες ορχήστρες σε Ελλάδα, Γαλλία, Δανία και ΗΠΑ. Ως ερμηνευτής μουσικής δωματίου έχει παίξει σε ρεσιτάλ και κύκλους συναυλιών μουσικής δωματίου με σύνολα και καλλιτέχνες όπως Αβί Αβιτάλ, Κιόκο Χασιμότο, Ραμόν Τζάφι, Mo Φι, Γκερτ φον Μπύλοφ, The Prima Trio, Trio Quintillian και το Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο. Κατέχει τη θέση του Β΄ Κορυφαίου στα δεύτερα βιολιά της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης.

Αλέξης Καραϊσκάκης-Νάστος

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1987. Η καλλιτεχνική του δραστηριότητα ως σολίστ και μουσικός δωματίου περιλαμβάνει εμφανίσεις σε σημαντικούς χώρους συναυλιών της Ελλάδας και του εξωτερικού όπως Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, Εναλλακτική Σκηνή ΕΛΣ, Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Φάρος ΚΠΙΣΝ, Μουσικό Περίπτερο της Κόμισσας ντι Μπαρύ, Πολιτιστικό Κέντρο Κουβέιτ, Davie Hall στη Φλόριντα, Τόνχαλλε Ζυρίχης, Παλάτι του Μεγάλου Δούκα της Λιθουανίας στο Βίλνιους κ.α. Παίζει με την ίδια άνεση τόσο μπαρόκ και κλασικό βιολοντσέλο όσο και μοντέρνο με το ρεπερτόριό του να εκτείνεται από τη μπαρόκ μέχρι και τη σύγχρονη μουσική δημιουργία. Σπούδασε σε Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, Περιφερειακό Κονσερβατόριο της Μπουλόν-Μπιγιανκούρ στο Παρίσι αποφοιτώντας με άριστα και δύο πρώτα βραβεία και στο Πανεπιστήμιο Τεχνών της Ζυρίχης, αποσπώντας προπτυχιακό και μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών. Καθηγητές του ήταν οι Γιάννης Τσιτσελίκης, Ξαβιέ Γκανιεπαίν, Ραφαέλ Κρετιέν, Ρουλ Ντίλτινς στο βιολοντσέλο, και Ορτάνς Καρτιέ-Μπρεσσόν και Στέφαν Γκαίρνερ στη μουσική δωματίου. Είναι απόφοιτος του Κολλεγίου Αθηνών και ακτιβιστής για ένα καλύτερο μουσικό αύριο στη χώρα μας, στοιχεία που τον καθιστούν εξαιρετικά αντιπαθή στον χώρο.