Βέρθερος

Μία από τις δημοφιλέστερες όπερες του γαλλικού ρεπερτορίου, ο συγκλονιστικός Βέρθερος του Ζυλ Μασνέ επανέρχεται μετά από τριανταένα χρόνια στην Εθνική Λυρική Σκηνή σε σκηνοθεσία του κορυφαίου Έλληνα ακαδημαϊκού και σκηνοθέτη Σπύρου Α. Ευαγγελάτου και μουσική διεύθυνση Ηλία Βουδούρη.

Το έργο, το οποίο γράφτηκε περίπου έναν αιώνα μετά το επιστολικό μυθιστόρημα του Γκαίτε στο οποίο βασίζεται, περιγράφει την ιστορία του αδιέξοδου έρωτα ανάμεσα στον νεαρό Βέρθερο και την Σαρλότ. Όταν αντιλαμβάνεται ότι δεν έχει καμία ελπίδα, ο Βέρθερος αυτοκτονεί. Η Σαρλότ, που έχει αντιληφθεί την κρισιμότητα της κατάστασης, σπεύδει κοντά του και τον προλαβαίνει λίγο πριν εκείνος ξεψυχήσει.

Όπως και ο Φάουστ του Γκαίτε (που ως λυρικό έργο έγινε κυρίως γνωστός από την εκδοχή του Γκουνό) έτσι και ο Βέρθερος κατέκτησε το χώρο της όπερας έχοντας μελοποιηθεί από Γάλλο συνθέτη, τον σπουδαίο Ζυλ Μασνέ. Η όπερα του Μασνέ, η οποία σκιαγραφεί με δεξιοτεχνικό τρόπο τον ποιητικό χαρακτήρα του ιδεαλιστή Βέρθερου και της παγιδευμένης στις κοινωνικές επιταγές Σαρλότ, γνώρισε τεράστια επιτυχία τον καιρό που γράφτηκε, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και επηρέασε από τα ήθη ως τη μόδα της εποχής. Ο οπερατικός Βέρθερος ακολουθεί τους δικούς του κανόνες, παίρνοντας ουσιαστικές αποστάσεις από το πρωτότυπο. Διατηρεί τη σύγκρουση με τον περίγυρο και τις κοινωνικές συμβάσεις, αλλά αφήνει κατά μέρος τις φιλοσοφικές αναζητήσεις. Η ιστορία του ήρωα του Γκαίτε, ενέπνευσε στον Γάλλο συνθέτη μουσική μεγάλου λυρισμού και σπάνιας τρυφερότητας από την οποία δεν λείπουν έντονα δραματικά ξεσπάσματα.

Η μελωδική έμπνευση του Μασνέ στον Βέρθερο είναι ιδιαίτερα πλούσια. Μέσα από αυτήν διεισδύει στην ψυχολογία των βασικών του χαρακτήρων, πλάθοντας ανάγλυφες προσωπικότητες. Όσο προχωρά η όπερα, όσο από την αθωότητα και τις απλές χαρές της οικογενειακής και κοινωνικής ζωής το έργο εστιάζει στη συναισθηματική ζωή των δύο βασικών χαρακτήρων, τόσο η μουσική περνά από την περιγραφή της εξωτερικής, δημόσιας εικόνας τους στην απόδοση του περίπλοκου, σκοτεινού εσωτερικού τους κόσμου.
Ο κορυφαίος έλληνας σκηνοθέτης του θεάτρου, πανεπιστημιακός και αντιπρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Σπύρος Α. Ευαγγελάτος, σκηνοθετεί την παραγωγή. Γιός του κορυφαίου έλληνα μουσουργού Αντίοχου Ευαγγελάτου, ο Σπύρος Α. Ευαγγελάτος έχει διατελέσει στο παρελθόν καλλιτεχνικός διευθυντής και πρόεδρος του Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ενώ παράλληλα με την πορεία του στο θέατρο, έχει σκηνοθετήσει με ιδιαίτερη επιτυχία διάσημες όπερες των Βέρντι, Μπιζέ, Πουτσίνι, Ροσσίνι, Μότσαρτ, Μπρίττεν και πολλών άλλων. Τα σκηνικά και τα κοστούμια της παραγωγής θα σχεδιάσει ο Γιώργος Πάτσας.

Για τον Βέρθερο, η Εθνική Λυρική Σκηνή έχει εξασφαλίσει υψηλού επιπέδου διανομή. Τον ομώνυμο πρωταγωνιστικό ρόλο θα ερμηνεύσει, στην πρώτη διανομή, ο διακεκριμένος Γάλλος τενόρος Ζαν-Φρανσουά Μπορράς, ο οποίος μόλις πριν λίγες μέρες τον ερμήνευσε με μεγάλη επιτυχία στη Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης (στην παραγωγή όπου πρωταγωνιστεί, επίσης, ο Γιόνας Κάουφμαν). Ο Μπορράς έχει τραγουδήσει μεταξύ άλλων στην Όπερα του Παρισιού, της Ρώμης, του Σάο Πάολο και στη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, ενώ έχει συνεργαστεί με κορυφαίους μαέστρους, όπως ο Ρικάρντο Μούτι. Στον ρόλο της Σαρλότ, η διακεκριμένη μεσόφωνος Ειρήνη Καράγιαννη. Την πρώτη διανομή συμπληρώνουν οι μονωδοί Βασιλική Καραγιάννη, Διονύσης Σούρμπης, Δημήτρης Κασιούμης κ.ά.
Στη δεύτερη διανομή στον ρόλο του Βέρθερου, ο Γιάννης Χριστόπουλος και της Σαρλότ, η Μαίρη-Έλεν Νέζη. Μαζί τους, οι μονωδοί Μίνα Πολυχρόνου, Κύρος Πατσαλίδης, Τάσος Αποστόλου κ.ά.